(Tiếp theo) - Rời Đắk Plao nhưng ta vẫn sát nách vườn Quốc Gia Tà Đùng. VQG Tà Đùng nằm trên địa giới hành chính xã Đăk Som – huyện Đăk G’long – tỉnh Đăk Nông cách trung tâm TP. Gia Nghĩa 50 km về phía Đông Bắc. Với diện tích 20.937,7 ha, vườn quốc gia được thành lập vào ngày 8 tháng 2 năm 2018 trên cơ sở chuyển đổi từ khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng trước đây.

Vườn quốc gia nằm ngay bên trái mình đấy. Cả bên phải, trên các đảo.

Dọc theo quốc lộ 28 khoảng 45 km về hướng đông nam đi Lâm Đồng (thuộc xã Đắk Som - Đắk Plao) là khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng.

Cũng vẫn có những con dốc cao, đường uốn khúc nhưng bây giờ có khuynh hướng giảm dần độ cao, tức là xuống dốc nhiều hơn lên.

Đột nhiên thấy nguyên một gia đình người Mạ trên chiếc xe máy kéo đang chở thứ gì đó, người mẹ đứng phía trước với một đứa, sợ quá nhưng chắc người ta quen rồi.

Rừng Tà Đùng là thượng nguồn của hệ thống sông Đồng Nai với các dự án thủy điện Đồng Nai 3,4 đang hoạt động. Tà Đùng cũng là tên dãy núi cao nhất tỉnh Đắk Nông, là điểm giao thoa về địa lý và sinh học giữa khu vực Nam Tây Nguyên và khu vực Miền Đông Nam Bộ.

Những khung cảnh cùng con đường tuyệt đẹp cứ hiện ra trước mắt. Nói thiệt, ảnh đoạn này vẫn chụp nhiều lắm, hình hút mắt nào cũng muốn đưa lên... nhưng rồi phải lược bỏ bớt vì nhiều quá.

Một chú chó đen lửng thửng giữa đường. Vắng hoe mà, chắc nhà nó tít phía kia.

VQG Tà Đùng có một lớp thảm thực vật rừng rộng lớn, có tỷ lệ che phủ tới 85% diện tích vùng lõi của Khu bảo tồn, bao gồm rừng nguyên sinh chiếm 48%, rừng thứ sinh các loại 36%...

Cầu Đắk Plao. Từ 'Đắk' của người dân tộc ở Tây Nguyên có nghĩa là 'nước' đấy.

Lúc này đã 7h sáng, đường vẫn khá vắng - thật là lâu mới thấy có một chiếc xe máy còn xe bự hơn còn hiếm hoi hơn nữa.

Nếu so sánh với tỷ lệ che phủ của rừng Việt Nam (33,6%) và rừng nguyên sinh của cả nước (10%), thì đây là một trong những vùng có độ che phủ lớn với sự đa dạng của các hệ sinh thái và sinh cảnh phù hợp cho sự cư trú, sinh trưởng, phát triển của khu hệ động vật rất phong phú.

Mé phải có rừng trúc, xanh rì.

Một ngọn núi, đỉnh cũng phủ mây nhưng thấp hơn núi Tà Đùng nhiều.

Theo kết quả điều tra của Trung tâm đa dạng sinh học và phát triển – Viện sinh học nhiệt đới năm 2011 và Trường Đại học Lâm nghiệp Việt Nam năm 2012 đã ghi nhận được ở VQG Tà Đùng có đến 1.406 loài thực vật bậc cao có mạch thuộc 760 chi và 192 họ của 06 ngành thực vật khác nhau. Trong đó nhóm ngành thực vật hạt kín chiếm đa số (1.251 loài), sau đó là ngành Khuyết thực vật và đến ngành Thực vật hạt trần.

Ta lại gặp cầu: Cầu Đắk Kinh. Chưa hết đâu, sẽ còn gặp nhiều cầu nữa từ những dòng nước phía núi rừng tích tụ lại đổ xuống sông Đồng Nai, cũng là hồ Tà Đùng. Còn rừng thì còn nước, rừng mất sạch thì hồ sông gì cũng đi tuốt!

Chỉ là những con đường đèo nhưng nó thu hút mình kinh khủng, nhất là những đường cong...

Theo kết quả nghiên cứu cho thấy tại Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng có 574 loài động vật thuộc 38 bộ và 124 họ khác nhau. Qua kết quả điều tra tại Khu BTTN Tà Đùng, trong 88 loài thú có 37 loài thuộc diện quý hiếm cần bảo vệ, chiếm gần một nửa các loài thú có mặt tại Tà Đùng.

Rồi ta thấy xuất hiện những xóm nhà, không nhiều.

Nhà nào nhà nấy cũng có hàng rào tre bao quanh, rất bình yên. À, họ có điện, mình thấy có dây dẫn vô.

Trong các loài quý hiếm, tại Tà Đùng còn có 03 loài thú đặc hữu cho Việt Nam là: Voọc bạc trung bộ (Trachypithecus magarita), Vượn má hung (Hylobates gabriellae), Chà vá chân đen (Pygathrix nigripes). 

Ta lại qua cầu, những cây cầu bê tông chắc chắn, phẳng phiu.

Đặc biệt Tà Đùng là một trong ba khu bảo vệ duy nhất của Việt Nam  hiện có loài Hươu vàng còn gọi là Hươu đầm lầy (Axis porcinus), đây là loài phụ đặc hữu của Đông Dương và Thái Lan, chúng đang có nguy cơ bị  tuyệt chủng do nơi sống bị thu hẹp và săn bắn quá mức.

Ta lại gặp tiếp xóm làng nữa, chừng chục nóc nhà tôn...

Một đoạn có kè chống sạt lở, phía trên là vách núi dựng. Khi ta tới số, cái vách núi phía trên sẽ... nhảy xuống.

202 loài chim đã ghi nhận, có 16 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam (2007) và Danh lục đỏ IUCN, 2012. Các loài chim của Tà Đùng đặc trưng cho khu hệ chim của Tây nguyên và Nam Trung Bộ Việt Nam, điển hình như: Gà lôi vằn (Lophura nycthemera annamensis), Gà tiền mặt đỏ (Polyplectron germaini), các loài Khướu đặc hữu có vùng phân bố hẹp như: Khướu đầu đen (Garrulax milleti), Khướu ngực đốm (Garrulax merulinus annamensis), Khướu mỏ dài (Jabouileia danjoui).

Người và xe hiếm nhưng rừng thì bao la, đó là những kho vàng - nơi này vẫn trong địa phận Đắk Nông.

05 loài đặc hữu của Việt Nam, đó là: Gà tiền mặt đỏ (Polyplectron germaini), Gà lôi vằn (Lophura nycthemera annamensis), Khướu đầu đen (Garrulax milleti), Khướu ngực đốm (Garrulax annamensis), Khướu mỏ dài (Jabouileia danjoui) và các phân loài đặc hữu khác có vùng phân bố hẹp trên thế giới đang được quan tâm. Các loài chim đặc hữu cũng chính là các loài chim quý hiếm và phần lớn đó là các loài đang bị đe dọa tuyệt chủng ở mức độ khác nhau.

Nắng đã lên cả khúc nhưng bọn mình vẫn còn chạy ven rừng nên rất mát mẻ. Ta còn trên cao nguyên mà, chắc tầm 700m.

Lại vượt qua cây cầu Đắk Tia.

49 loài bò sát, 38 loài ếch nhái. Trong số đó có 05 loài bổ sung cho danh sách bò sát ếch nhái của Tây Nguyên (Nguyễn Văn Sáng và Hồ Thu Cúc, 1982), bao gồm hai loài bò sát: Rùa núi vàng (Indotestudo elongata) và Rùa núi viền (Mamouria impressa) và ba loài ếch nhái: Cóc mắt chân dài (Megophrys longipes), Cóc mày lớn (M. major) và Ếch gáy dồ (Rana toumanoffi).

Mình giảm tốc độ vì thấy cái dốc sâu hun hút, giống như chạy thẳng vô lòng đất vậy!

Trong tổng số 87 loài có 16 loài được ghi trong Sách đỏ Việt Nam (2007), 06 loài có tên trong Danh lục đỏ IUCN, 2012 và 01 loài đặc hữu của Việt Nam: Nhông đuôi dài Việt nam (Bronchocela vetnamensis).

Cầu Đắk Nao. Những cây cầu này chưa thấy trên GoogleMap, chắc người ta chưa cập nhật.

Thực vật rừng: có 232 loài đặc hữu của Việt Nam và Đông Dương. Trong 1.406 loài xác định được 1.177 loài có giá trị khác nhau. Do vậy, đây là hệ thực vật tiêu biểu thể hiện tính chất trung gian cho cả hai khu hệ Bắc và Nam của VN.

Trên đỉnh con dốc, hai kẻ phượt bổng nhìn thấy bóng dáng xóm làng bên dưới kia. Muốn dừng lại lắm nhưng cảnh vật hút mắt vô số, cứ dừng hoài thì biết chừng nào mới đến?

Vườn quốc gia đang đối diện với vấn nạn lâm tặc khi bị khai thác nhiều cây gỗ quý lâu năm có đường kính lớn. Người Mạ ở đây cùng lực lượng kiểm lâm đang ra sức tham gia công tác chống lâm tặc.

Nhớ hồi mình đi: Bình xịt cồn mới mua treo lủng lẵng ở móc baga. Vậy mà nó đứt dây rớt mất hồi nào không hay, có lẽ ở đoạn Lộc Bảo. May mắn là ở những nơi mình đến không còn thấy bóng dáng của dịch và người dân cũng chả mấy ai đeo khẩu trang.

Tại Tà Đùng: (Thông tin ghi nhận hồi năm 2019) Các dòng suối Đắc N’teng, Đắc P'lao… chảy qua, tạo thành những ngọn thác như: thác Đắc Plao, thác 7 tầng, thác mặt trời...

Ảnh HDR, có vẻ như ta sắp đến một nơi nào đó...

Trên hành trình đến thác phải vượt qua những tảng đá lớn và nhiều cây cổ thụ. Thác có độ cao hơn 3 m, với nguồn nước chảy quanh năm. Đứng trên cao nhìn xuống những sườn dốc là buôn làng của đồng bào các xã Đắc P’lao, Đắc R’măng, Đắc Som…

Và đó là đây: Trạm dừng chân Tú Ty (vị trí >), phía trước có một dãy xe mô tô đang đậu. Ta dừng xe nghỉ chăng? Không, nơi nghỉ của mình sẽ là chốn hoang dã...

Thác Digne Klan nằm ở xã Đắk Som, xung quanh thác có những tảng đá bằng phẳng, nhiều cây cổ thụ tán rộng,có thể cắm trại và nghỉ mát qua đêm để tận hưởng không khí núi rừng quanh đây.

(Còn tiếp)

Phần 1 - Phần 2 - Phần 3 - Phần 4 - Phần 5 - Phần 6 - Phần 7 - Phần 8 - Phần 9 - Phần 10 - Phần 11 - Phần 12 - Phần 13 - Phần 14 - Phần 15 - Phần 16 - Phần 17 - Phần 18 - Phần 19 - Phần 20 - Phần 21 - Phần 22 - Phần 23 - Phần 24 - Phần 25 - Phần 26 - Phần 27 - Phần 28 - Phần 29 - Phần 30 

Điền Gia Dũng

Du lịch, GO!