(Tiếp theo) - Tại Đắk Som, ngoài hồ Tà Đùng khiến nhiều người quan tâm thì còn có một bản người Mông vẫn giữ nguyên nét văn hoá Tây và Đông Bắc. Làng của đồng bào H'Mông ở xã Đắk Som, huyện Đắk G’Long, nằm cách trung tâm thị xã Gia Nghĩa khoảng 40km.

Rồi cuối cùng thì cũng xuống được bên thuyền (vị trí >), nơi khách có thể thuê tàu hay cano chạy vòng vèo quanh các đảo.

Từ các tỉnh miền núi phía Bắc vào miền đất Tây Nguyên Đắk Nông từ năm 2000, đến nay hầu hết các gia đình đồng bào H'Mông ở Đắk Som đều đã có cuộc sống ổn định, thậm chí có nhiều hộ vươn lên thành khá giả.

Năm nay mưa tương đối sớm nên mực nước trên hồ cũng khá đầy. Ta nhìn cỏ ven bờ thì biết nước cao tối đa đến cỡ nào.

Năm sáu chiếc tàu lớn nhỏ đang neo dưới bến. Đây là bến thuyền của Đắk Nông, còn bến của Lâm Đồng ở bờ bên kia (vị trí >), trên đường về mình sẽ thấy.

Việc gìn giữ các nét đẹp, đặc trưng của văn hóa truyền thống góp phần giúp làng H'Mông ở Đắk Som tạo nên điểm nhấn độc đáo trong nền văn hóa đa dạng của hơn 40 dân tộc anh em tỉnh Đắk Nông.

Phiá Đắk Nông chỉ cho phép đưa khách tham quan đảo, cắm trại... còn phía Lâm Đồng bài bản hơn, có hẳn cơ ngơi trên đảo để khách trú ngụ.

Trời tốt nhưng ngày thường nên vắng hoe. Đang mùa hè, có lẽ cuối tuần sẽ khá là đông chứ không đìu hiu thía này.

Theo mình biết, hàng tuần người H'Mông ở Đắk Som đều tổ chức chợ phiên vào Chủ nhật. Giáp Tết, chợ của đồng bào H'Mông lại càng nhộn nhịp, sôi động hơn hẳn ngày thường.

Mình nói chuyện với người trông tàu. Thắc mắc con đường đi xuống khiếp quá thì ổng cười 'Coi vậy chứ một hồi anh chị chạy lên nhanh lắm. Hồi xuống, cứ quanh co không biết khi nào đến hồ nên thấy lâu'.

Thưởng ngoạn, tán dóc một hồi rồi bọn mình trở lên. 'Lên nhanh lắm', để xem có đúng không nà vì dốc sẽ kinh lắm đó.

Bên cạnh việc mua bán các vật dụng sinh hoạt trong gia đình, các công cụ để làm nương rẫy, những người đàn ông dân tộc H'Mông đến chợ còn để thưởng thức món thắng cố nguyên bản Tây Bắc, nhâm nhi vài ly rượu trong tiết trời se lạnh của Tây Nguyên những ngày giáp Tết.

Giống như lan rừng mọc ven đường, Ta không thể không dừng lại ngắm, đẹp quá trời.

Nãy xuống phè phưỡng thì giờ leo lên, hơn 200m độ cao chứ có nhiều đâu?

Hình ảnh ấn tượng nhất tại phiên chợ chính là các cô gái H'Mông trong bộ trang phục truyền thống sặc sỡ được thêu, may với những họa tiết, hoa văn tinh xảo, bắt mắt.

Khát nước nhưng có đâu mà uống? Dzị là lấy mận Hà Nội ra 'măm'. Ngọt ngọt chua chua, quá đã... chỉ đôi trái mà giải ngay cái khát.

Rồi lại trả số xe, bò dốc. Mức xăng tụt nhanh, không khéo ta lại phải chạy ra trung tâm Đắk Som đổ đầy. Từ hôm qua đến giờ, đã đổ xăng thì lúc nào mình cũng kèm câu 'Anh đổ thiệt đầy bình nghen', Xăng lúc này mắc pà kố nhưng trong chuyến đi, ta không thể so đo.

Phụ nữ người H'Mông thường tự dệt vải, may, thêu trang phục mặc hàng ngày lẫn trang phục cho các lễ hội truyền thống, từ váy, áo, yếm lưng, thắt lưng, khăn quấn, mũ đội đầu, xà cạp quấn chân...

Lúc này, chợt nhớ vẫn còn một đường nữa ra hồ ở Bích Khe, nơi gọi là Top View. Bữa hủm bỏ lỡ cơ hội thì thôi, chiều nay ta sẽ ra vậy. Coi nó tóp viu hay tóp mỡ?

Nửa kia vẫn ôm chặt nhưng chỉ bằng 1 tay, tay kia còn chụp ảnh. Đường dằn xóc dữ, không vịn chặt là có thể rớt xuống á!

Người H'Mông quan niệm trang phục và nghề dệt; may; thêu đều là của cải cần được bảo tồn và gìn giữ. Khi đến vùng đất mới giữa đại ngàn Tây Nguyên, nhiều phụ nữ H'Mông tiếp tục gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của dân tộc mình.

Rồi cũng đến đoạn tráng nhựa. Ổng nói đúng: Chạy lên sẽ nhanh lắm, nhanh thiệt ta!

Gần đây, nhiều hộ đã phát triển nghề truyền thống và đã ăn nên làm ra từ nghề. Hiện, làng người H'Mông ở Đắk Som có khoảng 10 hộ đang làm nghề may thêu trang phục.

Dĩ nhiên đường vẫn dốc nhưng êm ái, không còn xóc rêm lưng - lỏng xương dzợ 2.

Thấp thoáng mé trái là hồ, ta lại lên cao độ hơn 800 mét.

Xã Đắk Som hiện có gần 1.500 hộ dân; trong đó, có khoảng 500 hộ dân tộc H'Mông. Từ các chương trình hỗ trợ của Nhà nước, từ việc cấp đất ở, đất sản xuất, đến cho vay vốn phát triển kinh tế gia đình, cuộc sống của đồng bào ngày càng được cải thiện và nâng cao.

Đầu đường có chỗ ngắm khá tốt, ngắm free...

Trở về căn phòng yêu dấu khi nắng đã khá gắt.

Hầu hết các gia đình người H'Mông đã mua sắm được các trang thiết bị thiết yếu cho sản xuất và sinh hoạt hàng ngày như xe máy, tivi, máy cày, máy xới… Đồng bào cũng tích cực bảo tồn những phong tục, tập quán đẹp của dân tộc mình và xóa bỏ các hủ tục lạc hậu.

Hơn 9h. Bạn thấy đó, dỉnh núi trước mặt vẫn đang phủ mây, Cao gần 2 cây số mà, hẳn là trên đó đầy sương mùa - linh hồn của núi rừng Tà  Đùng là đây!

Xế trưa, lại chạy ra trung tâm ăn cơm, mua luôn thức ăn cho buổi chiều. Xem như ngày hôm nay không còn phải lo ăn uống nữa, dành thời gian khám phá ư? Có thể lắm chứ.

Thông tin tìm kiếm cho biết như vậy. Tuy nhiên, với bọn mình thì chưa đầy 2 ngày ở: khám phá hết mọi thứ là điều bất khả thi.

(Còn tiếp)

Phần 1 - Phần 2 - Phần 3 - Phần 4 - Phần 5 - Phần 6 - Phần 7 - Phần 8 - Phần 9 - Phần 10 - Phần 11 - Phần 12 - Phần 13 - Phần 14 - Phần 15 - Phần 16 - Phần 17 - Phần 18 - Phần 19 - Phần 20 - Phần 21 - Phần 22 - Phần 23 - Phần 24 - Phần 25 - Phần 26 - Phần 27 - Phần 28 - Phần 29 - Phần 30 

Điền Gia Dũng

Du lịch, GO!