(Tiếp theo) - 'Bổn cũ soạn lại', lại đôi dòng về một vùng đất mình đi qua:

< Qua chợ Xuyên Mộc thì lại gặp đoạn đường đang nâng cấp mở rộng, ngon lành nghen.

Xuyên Mộc là một xã thuộc huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Xã Xuyên Mộc có diện tích 18,07 km².
- Phía Đông giáp xã Bông Trang.
- Phía Tây giáp xã Phước Tân.
- Phía Nam giáp Thị Trấn Phước Bửu, cũng là Trung tâm hành chính của huyện.
- Phía Bắc giáp xã Hoà Hội.
Địa hình: đồi lượn sóng chia cắt nhẹ và được xếp vào dạng đồi thấp và địa hình thấp.
Khí hậu: nhiệt đới gió mùa.

< Lộ giới trước kia đã có sẳn, nay cứ theo đó mà làm thôi!

Hiện nay xã Xuyên Mộc có 9 ấp gồm: Ấp Nhân Đức, Ấp Nhân Hòa, Ấp Nhân Nghĩa, Ấp Nhân Phước, Ấp Nhân Tâm, Ấp Nhân Thuận, Ấp Nhân Tiến, Ấp Nhân Trí, Ấp Nhân Trung. Ấp Nhân Tiến là nơi đặt UBND Xã Xuyên Mộc.

Về lịch sử hình thành:

- Năm 1881: làng Xuyên Mộc xuất hiện lần đầu trong một bản đồ của Bioilliouse người Pháp lập ra.

< Nhoáng một cái, đã tới bùng binh Phước Bửu (vị trí >); lúc này là 10h5 phút, đã 5 tiếng đồng hồ chạy xe.

- Thế kỷ XX: làng Xuyên Mộc thuộc tống Phước hưng hạ.

- Tháng 9-1948: làng Xuyên Mộc, Phước Bửu, Lộc An thuộc khu kiểu mẫu "Xuyên Phước Lộc"

- Tháng 5-1971: xã Xuyên Mộc thuộc phân khu Bà Rịa.

- Tháng 7-1972: thành lập lại huyện Xuyên Mộc/ Xã Xuyên Mộc thuộc huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa – Long Khánh.

< Ngồi ghế đá nghỉ chân ở Nghĩa Trang Liệt Sĩ.

- Tháng 2-1976: huyện Xuyên Mộc thuộc tỉnh Đồng Nai, gồm 11 xã: Bàu Lâm, Bình Châu, Bông Trang, Bưng Riềng, Hòa Bình, Hòa Hiệp, Hòa Hội, Hòa Hưng, Phước Bửu, Tân Lập, Xuyên Mộc.

< Nghỉ một hồi rồi lại đi, có lẽ bọn mình kiếm gì bỏ bụng luôn vì lúc này đã trưa rồi.

- Ngày 1-3-1980, chuyển xã Tân Lập về huyện Châu Thành quản lý rồi đến năm 1982 lại chuyển về huyện Xuân Lộc quản lý (nay là các xã Sông Ray và Lâm San thuộc huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai). Huyện Xuyên Mộc có 10 xã: Bàu Lâm, Bình Châu, Bông Trang, Bưng Riềng, Hòa Bình, Hòa Hiệp, Hòa Hội, Hòa Hưng, Phước Bửu, Xuyên Mộc.

< Đường 27 Tháng 4 Phước Bửu. Đường này chạy song song với QL55 ngoài kia, ngang hồ Bà Tô.

- Ngày 11-7-1984, chia xã Phước Bửu thành 2 xã: Phước Bửu và Phước Tân.
- Ngày 12-8-1991, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được tái lập từ tỉnh Đồng Nai, huyện Xuyên Mộc thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
- Ngày 30-10-1995, chia xã Phước Bửu thành thị trấn Phước Bửu - thị trấn huyện lị huyện Xuyên Mộc - và xã Phước Thuận.

< Ghé quán đường Huỳnh Minh Thạnh ăn cơm, 2 dĩa 40k.

- Ngày 22-10-2002, chia xã Bàu Lâm thành 2 xã: Bàu Lâm và Tân Lâm.

Từ đó, huyện Xuyên Mộc có 1 thị trấn Phước Bửu và 12 xã, giữ ổn định cho đến nay.

< Xong bữa, thẳng tiến theo đường này luôn ra Hồ Tràm.

Với 80,7% diện tích đất nông, lâm nghiệp trong đó diện đất tốt và trung bình chiếm 61,5% nên Xuyên Mộc có thế mạnh trong việc phát triển các loại cây công nghiệp, cây ăn quả, đặc biệt là cây dài ngày như: cao su, nhăn, cà phê, tiêu.

< Phòng 2 giường sạch đẹp, máy lạnh TV cáp ổn, giá 400k.

Diện tích đất lâm nghiệp của Xuyên Mộc khoảng 14.757 ha, chiếm khoảng 42% tổng diện tích đất có rừng toàn tỉnh. Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu Phước Bửu với diện ­tích 11.290 ha là khu rừng nguyên sinh có giá trị lớn mà thiên nhiên ban tặng cho Bà Rịa – Vũng Tàu. Hội tụ tại đây là những động vật, thực vật quí và hiếm của cả khu vực Đông Nam bộ.

< Ngay giữa trưa nhưng quán hải sản đông nghẹt (Mỹ Lệ), hình như chỗ này chuyên cho khách đoàn nên 'khách lẻ' nó không ham.

< Ta khách lẻ nên lang thang xuống cái chợ bãi biển. Nắng khủng, chợ... bát nháo cũng khủng luôn nên bọn mình lang bang một hồi chạy lên...

< ... và trực chỉ vô quán biển Hồ Tràm. Chốn này 'lịch sự' hơn nhưng giá cao hơn mấy chỗ kia là cái chắc, thôi kệ tía nó - thoải mái là ok!

Diện tích trồng cây dài ngày và ngắn ngày của Xuyên Mộc xếp thứ hai toàn tỉnh, chỉ sau Châu Đức, trong đó tiêu khoảng 1.310 ha; cà phê 2583 ha; điều 1.815 ha; cao su 9.180 ha; nhăn 2.786 ha... Diện tích cây ngắn ngày chiếm số lượng lớn với 3.658 ha bắp; 1.010 ha rau; 2.339 ha đậu; 3.034 ha ḿ; 1.022 ha đậu phộng...

< Chỉ mới 3h30 xế, không đến bữa nhưng nhâm nhi đôi chút cũng được. 300gr mực ống với mấy lon Tiger tiêu hao hết 244k nhưng mực sần sật ngon tuyệt.

Việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng xây dựng những vùng chuyên canh có giá trị cao, năng suất cao đang là chủ trương chung của huyện. Kinh tế trang trại đă và đang phát triển nhiều ở Hòa Hội, Hòa Hiệp, Bàu Lâm, Phước Thuận...

< Về quýnh một giấc, 4h30 mới lôi thây ra đồi cát. Hồ Tràm có đồi cát? Có đấy, không hoành tráng như Mũi Né hay Bàu Trắng đâu nhưng cũng... tàm tạm... nhưng đi lối này thì phải chui rào kẽm gai!

< 'Cái mỏ' đã lỡ hê câu xanh rờn rằng: đã đi thì nên tìm đến một chốn không dấu chân người để hồn lắng đọng lại' thì đó: cái đồi cát dốc khủng không dấu chân người đây. Mỗi bước leo, nó tuột xuống quá nửa! Hụt hơi leo rồi bò bằng cả bốn chân như loài bò sát... cuối cùng thì cũng đến đỉnh, kha kha!

< Nhưng chưa vội mừng! Hết dốc, đứng thẳng người (đang bò mà) thì thấy tiếp cái dốc thứ 2! Chẹp chẹp, biết vậy đi bằng đường bãi biển sướng hơn (có điều ngoài ấy đầy... dấu chân người).

< Qua mấy con dốc cao hộc xì dầu thì cũng đạt nguyện vọng, thở như muốn lấy hết không khí trong bầu trời. Trên đồi cát, nhìn ra thấy biển, xám xịt do trời đang âm u.

Chăn nuôi tại Xuyên Mộc khá phát triển dựa trên diện tích đất rừng, đất vườn rộng và trù phú. Hiện đàn trâu, bò toàn huyện là hơn 7.000 con; đàn heo khoảng 32.000 con; gia cầm 240 ngàn con... Huyện và tỉnh đang có kế hoạch phát triển mạnh đàn bò, heo, gà, kể cả bò sữa, trong mỗi hộ gia đình theo hướng chăn nuôi và trồng trọt nhỏ. Một số nông dân của huyện đă được đầu tư đi học các lớp khuyến nông ở nước ngoài để tích lũy thêm tay nghề, kinh nghiệm và vốn khoa học kỹ thuật.

< Mấy cái dốc nhẹ này phẻ hơn! Cây bụi nhiều, vẫn không có dấu chân ai ngoài dấu của bà xã đi trước. Đâu có ai lên đây theo lối kẻ khùng này cà? Tự nhiên thấy tĩnh lặng hoàn toàn, dường như mọi âm thanh trên đời này đều biến mất cả.

< Một khoảng trống lại nhìn thấy biển, gió vi vu nhè nhẹ...

< Một con dốc khác á, leo lên đỉnh mút chỉ đàng kia. Ta chơi tới luôn nè...

Ngư nghiệp phát triển khá mạnh với tổng số 647 ghe thuyền đánh bắt có tổng công suất 15 ngàn CV, sản lượng khai thác hàng năm 7.000 tấn hải sản các loại. Diện tích nuôi trồng thủy sản là 550 ha. Riêng diện tích nuôi tôm ở Phước Thuận đă là 200 ha.

< Bất chợt nghe tiếng nửa kia réo từ tít xa: 'Đi ngõ này anh ơi'. Vậy thì đi, người ta đang định 'chinh phục thế giới' đây, thương bà xã nên... đi xuống biển.

Vùng phát triển thủy sản của Xuyên Mộc tập trung ở Bến Cát, cửa sông Ray, Phước Thuận. Cảng cá Phước Thuận sẽ được đầu tư xây dựng lại và hoàn thiện khu dân cư làng cá Bến Cát để phát triển nghề đánh bật hải sản.

< Oai phong 'đi xuống' chứ không thảm não như lúc 'bò lên', mắt còn tiếc chộp mấy đụn cát.

< Tắm ngay cái... chợ hải sản thì chịu - ngó bầy hầy quá, vậy nên lếch thếch trăm mét về phía Đông, chỗ mấy cái thuyền nằm trên bờ biển.

Với bờ biển dài khoảng 31 km, phần lớn là băi cát có độ dốc thoải từ 3 – 80 Xuyên Mộc đang là vùng đất đầy tiềm năng về du lịch sinh thái. Băi biển Hồ Tràm dài 3 km, băi biển Hồ Cốc 5 km, tiếp giáp ngay rừng nguyên sinh quốc gia, nước trong xanh, ấm áp quanh năm, đang thu hút du khách các nơi về nghỉ dưỡng, tắm biển. Bên cạnh đó, suối nước nóng Bình Châu đă nổi tiếng cả nước từ lâu với nhiệt độ cao nhất lên đến 82°C và nhiều chất khoáng chữa bệnh đang được xây dựng lại thành một khu nghỉ dưỡng với quy mô lớn, tiện nghi nhưng gắn liền với thiên nhiên hoang dă.

< Chỗ này tắm thì ok nhưng bờ biến dốc, sâu. Để nửa kia 'quýnh lộn' với sóng mươi phút rồi về. Nói chung, khúc biển này sạch. Nếu siêng, đi thêm 400m nữa đến chỏm đá phía dưới kia thì đã hơn - Vị trí >.

Một số tuyến giao thông quan trọng tại xã Xuyên Mộc:
- Đường 329 (từ vòng xoay Xuyên Mộc - xã Hòa Hiệp. Chiều dài 21,6 km.
- Đường Phước Tân - Xuyên Mộc (từ ngã tư Phước Tân - ngã 3 trên Quốc lộ 55 đi qua sông Kinh. Chiều dài 7,4 km, là một phần của Đường Đá Bạc - Suối Rao - Phước Tân.).

< 5h30 chiều, lại ra biển lần nữa; bầu trời ở hướng Tây như thía này đây: y như một cơn bão lớn sắp đổ bộ! Bà kon đang tắm dưới biển dzọt hết lên bờ, tránh voi chả xấu mặt nào, đàng này mây như con quái vật!

Sau năm 2025, Xuyên Mộc sẽ có thêm 3 tuyến đường mới.
- Đường quy hoạch số 8 nối dài (từ Quốc lộ 55 tại khu hành chính Phước Bửu và đi song hành đường 329 - km 3,8 đường 329).
- Đường quy hoạch N8 (từ ngã tư hồ sông Kinh đi qua Quốc lộ 55 - Đường quy hoạch số 8 nối dài).
- Đường liên xã Phước Tân - Xuyên Mộc (từ Chợ Cây Điệp, Phước Tân - Đường quy hoạch N8).

< Rồi 'siêu bão' cũng tới, mưa bắt đầu lộp độp, nhìn từ xa đã thấy mấy đen trút cơn giận xuống biển. Thôi ta vào quán cho an tâm kẻo ổng trút nhầm xuống đầu thì toi!

< 'Thuở ban đầu' thì uống nước 'mua chỗ'...

< Trong khi bên ngoài mưa như trút nước. Biển thì mịt mù gió mưa.

Sau giải phóng, Xuyên Mộc từng là một huyện vùng sâu vùng xa, một vùng đất còn được gọi là huyện “kinh tế mới”. Một người bạn kể rằng: Đi nơi khác mà nói tôi sống ở Xuyên Mộc, nhiều người vẫn lẫn lộn với Xuân Lộc, vì cái tên Xuyên Mộc nó lạ lẫm quá. Thỉnh thoảng xuống chơi Vũng Tàu, có người biết tôi sống ở Xuyên Mộc, lại hỏi: “Thế ở đó đã có điện chưa?”. May mà ông Trời còn thương, cho nhân dân Xuyên Mộc cái suối nước nóng Bình Châu, cái bãi biển Hồ Cốc, Hồ Tràm khá đẹp để làm du lịch, thiên hạ mới dần dần biết nhiều hơn về Xuyên Mộc...

< Mưa mãi nên hồi sau 'xử lý' luôn bữa chiều. Quá 7h, gọi thêm nước rồi bay ra phía hàng ghế ngoài ngắm biển - thưởng gió, lúc này trời đã ngớt mưa.

< Tổng thiệt hại 206k. Chả rẻ gì nhưng thoải mái tinh thần là được, chết rồi lấy gì chơi?
Vậy mai đi đâu? Các tía chờ bài sau nha.

Ngày nay thì khỏi nói, ai cũng biết rằng nơi này nhộn nhịp ra sao. Cuối tuần, thiên hạ rủ nhau ra Hồ Tràm nhậu cá đục, cá đối nướng. Hay ra Hồ Cốc làm một cái lẩu hải sản để ngồi ngắm thiên hạ cho vui. Ra tới Bình Châu ngâm mấy quả trứng gà cũng coi là một cái thú. Những ngày hè, bãi tắm Hồ Tràm lúc nào cũng đông nghẹt người địa phương, vì đây được coi là bãi tắm bình dân, mặc dù chẳng sạch sẽ gì (hic). Nhưng dù sao thì đi chơi như thế cũng thư giãn được sau những ngày bận rộn. Có thể coi đây là một kiểu vui chơi giải trí... Và, thế là phát sinh ra một cách nói vui là 'du lịch kiểu Xuân Mộc'.
(Còn tiếp)

Lại vào chuyến hành trình - tháng 7
Phần 1 - Phần 2 - Phần 3 - Phần 4 - Phần 5 - Phần 6 - Phần 7 - Phần 8 - Phần 9 - Phần 10 - Phần 11 - Phần 12 - Phần 13

Điền Gia Dũng
Du lịch, GO!