(TH) - Không chỉ cấm đốt vàng mã, chùa Tiêu (Từ Sơn, Bắc Ninh) còn không đặt hòm công đức, cấm phật tử đặt tiền lễ.

< Chùa Tiêu - một trung tâm Phật giáo cổ xưa của Việt Nam nằm ở xã Tương Giang, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.

Chùa Tiêu - một trung tâm Phật giáo cổ xưa của Việt Nam nằm lưng chừng núi Tiêu quanh năm cây cối u tịch, phía dưới chân núi là dấu tích dòng sông Tiêu Tương cổ thơ mộng, chùa Tiêu có tên chữ là “Thiên tâm tự” thuộc xã Tương Giang, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, từ lâu nổi tiếng là danh lam cổ tự.

< Trong khi ở đình, chùa, đền, miếu khác, hòm công đức được giăng như "ma trận" thì ở đây tuyệt nhiên không có.

Căn cứ vào sử sách cổ và truyền thuyết dân gian thì chùa Tiêu Bắc Ninh đã có từ lâu đời. Đến thời Lý là một trung tâm Phật giáo lớn, nơi trụ trì của Quốc sư Lý Vạn Hạnh. Tại ngôi chùa này, Thiền sư Lý Vạn Hạnh có công nuôi dạy Lý Công Uẩn lớn khôn, để sau trở thành bậc Minh Vương có công khai lập vương triều nhà Lý và nền văn minh Đại Việt, là điểm hành hương Phật giáo nổi tiếng được nhiều người ghé thăm.

< Không đặt hòm công đức là một chuyện, chùa Tiêu cũng yêu cầu các phật tử không đốt vàng mã, không đặt tiền lễ.
Dulichgo
Hiện chùa Tiêu Bắc Ninh là kiến trúc của nhiều lần trùng tu tôn tạo. Chùa gồm các tòa: Tam bảo, nhà tổ, nhà bia và các công trình phụ trợ. Tại nhà tổ có pho tượng cổ Thiền sư Lý Vạn Hạnh và ngai bài vị ghi rõ “Lý triều nhập nội Tể tướng Lý Vạn Hạnh Thiền sư thần vị”. Đặc biệt, chùa còn bảo lưu được một bia đá, có tên “Lý Gia Linh Thạch”, niên đại “Cảnh Thịnh nguyên niên” (1793), ghi chép sự tích về Lý Công Uẩn.

< Tất cả các gian chính diện, tam bảo, nhà thờ tổ... đều không có lấy 1 chiếc hòm công đức nào. Hàng chục năm qua, khi nào nhà chùa cần sửa chữa mới kêu gọi công quả, còn ngày thường, ai muốn công đức đều bị từ chối.

Chùa Tiêu Bắc Ninh cùng với những cổ vật quý giá trên, còn đầy ắp những truyền thuyết, giai thoại kể những trang tuổi thơ huyền bí của Lý Công Uẩn và đã được một số thư tịch sử sách cổ ghi chép lại.

< Nói tới chùa Tiêu còn là nói đến Thiền sư Vạn Hạnh. Bởi lẽ chùa Tiêu là chốn tu thiền giảng đạo của nhiều bậc cao tăng trong đó sư Vạn Hạnh là trụ trì - người có công nuôi dạy Lý Công Uẩn tức Vua Lý Thái Tổ thời nhỏ. Chùa Tiêu có nhà Tổ - nơi đang đặt nhục thân của nhà sư Thích Như Trí có tuổi đời gần 300 năm nay.

Các sách cổ như: Việt sử lược, Đại Việt sử ký toàn thư, Đại Nam nhất thống chí, Lịch triều hiến chương loại chí đều có ghi chép về chùa Tiêu và truyền thuyết về Lý Công Uẩn.
Dulichgo
Sách “Việt sử lược” cho biết: “Thái tổ họ Nguyễn (Lý). Người châu Cổ Pháp Lộ Bắc Giang. Mẹ là Phạm Thị, ngày 12 tháng 2 năm thứ 5 niên hiệu Thái Bình (974) sinh ra vua. Vua khi bé đã thông minh, khí độ, rộng rãi, du học ở chùa Lục Tổ, sư Vạn Hạnh trông thấy vua lấy làm lạ nói rằng: đây là người phi thường sau này lớn lên tất có thể cứu nước, yên dân làm chúa thiên hạ”.

Cũng về chùa Tiêu Bắc Ninh này, sách “Đại Việt sử ký toàn thư” ghi lại như sau: “Trước đây ở viện Cảm Tuyền chùa Ứng Thiên Tâm châu Cổ Pháp, có con chó đẻ con sắc trắng có đốm đen thành hai chữ “Thiên tử”. Kẻ thức giả nói đó là người sinh vào năm Tuất sẽ là Thiên tử. Đến đây vua sinh năm Giáp Tuất làm Thiên tử, quả nhiên ứng nghiệm”.

Sách “Lịch triều hiến chương loại chí” ghi chép khá rõ về chùa Tiêu Bắc Ninh này như sau: “Tiêu Sơn ở xã Tiêu Sơn, trên núi có chùa Trường Liêu là chỗ trụ trì của sư Vạn Hạnh… Lý Thái Tổ đầu thai ở đây”.

Chùa Tiêu Bắc Ninh là di tích đặc biệt còn bảo lưu được rất nhiều tài liệu cổ vật và những truyền thuyết, giai thoại phản ánh sống động về sự tích lai lịch, công trạng của Lý Công Uẩn. Nơi đây, Quốc sư Lý Vạn Hạnh trụ trì và đã có công nuôi dưỡng giáo dục Lý Công Uẩn từ thơ ấu cho tới lớn khôn trưởng thành, sau trở thành bậc Minh Vương có công khai lập vương triều Lý và nền văn minh Đại Việt.

Tương truyền, vùng Tương Giang, Từ Sơn, Bắc Ninh, hơn nửa thế kỷ trước, một trong số các ngôi tháp trong vườn tháp chùa Tiêu Sơn có tượng bó cốt của một vị Thiền sư. Người đã để lại nhục thân của mình cho đời sau như một minh chứng cho lý tưởng Bồ Tát đạo. Theo lịch sử Phật giáo, Thiền sư Như Trí là người đã có công khắc in Thiền Uyển Anh tập vào năm 1715 tại chùa Tiêu Sơn. Đây là bộ sử Thiền có giá trị trong kho tàng văn hoá Phật giáo nước nhà. Trong bài kệ truyền pháp của chùa Tiêu Sơn cũng có một đoạn nói về Thiền sư Như Trí: “Minh chân như tính hải. Kim tường phổ chiếu thông. Chí đạo thành chính quả. Giác ngộ chứng chân không”. Nửa thế kỷ trở lại đây, ngôi tháp được bịt kín, trông bề ngoài không khác là bao so với các ngôi tháp khác trong vườn.Dulichgo

< Trên đỉnh núi Tiêu có đặt tôn tượng của nhà sư Vạn Hạnh từ năm 2016, hướng về kinh thành Thăng Long - Hà Nội.

Theo một nhà nghiên cứu về đạo Phật thì hệ phái Thiền Tông lấy pháp vô tướng làm căn bản, hành đạo mà không lưu dấu vết. Việc để lại xác thân của các Thiền sư là một cách thể hiện lý tưởng Bồ tát đạo để cho người đời sau chứng nghiệm, có tu là có kết quả, tu kiếp nào thì kết quả hiện tiền kiếp ấy. Tượng Thiền sư Như Trí tư thế ngồi thẳng, mắt mở to, tay để vững chãi, chân bán già; tuy đã tịch diệt nhưng tinh thần không lìa bỏ thế gian. Bằng xác thân của mình, Ngài như đang dẫn dắt người đời sau đến với đạo một cách chân thực, giản dị.

< Sau cửa chùa chính là nơi đặt 14 bảo tháp thờ các vị thiền sư đã từng trụ trì và viên tịch tại chùa.

Dòng tượng bó cốt nhục thân các thiền sư không chỉ có ý nghĩa về lịch sử, văn hoá mà còn chứng tỏ những khả năng kỳ diệu của con người. Lần lượt bóc sạch những lớp vỏ bí hiểm của tôn giáo để chứng minh cho một chân lý: có tu thì có đắc.
Dulichgo
Ngày nay, du khách về vãng cảnh chùa không những được hiểu sâu hơn về thiền sư Vạn Hạnh mà còn biết thêm thiền sư Thích Như Trí, viên tịch 1723, để lại nhục thân còn khá nguyên vẹn trong tháp Viên Tuệ trước chùa. Thiền sư Thích Như Trí là người có công lớn trong việc sưu tập và in ấn các cuốn sách của đạo Phật để lại cho đời những ấn phẩm quý, những áng thơ hay. Chùa còn lưu giữ tài liệu ‘Thiền uyển tập anh’, tác phẩm sử học và văn học có giá trị ghi chép về các vị anh tú trong vườn thiền thời Lý.

Du lịch, GO! tổng hợp, ảnh VTC

Chùa Tiêu Sơn ở núi Tiêu