Vào dịp mùng 5-5 âm lịch (hay còn gọi là Tết Đoan Ngọ), người dân ở huyện Cai Lậy, Tiền Giang và lân cận đổ xô về Tân Phong để tắm cồn và ăn ốc gạo, một đặc sản nổi tiếng ở đây. Nằm lẻ loi giữa dòng sông Tiền mênh mông, cù lao Tân Phong quanh năm được phù sa bồi đắp nên xung quanh có nhiều bãi đất cát pha bùn, là nơi lý tưởng để loài ốc gạo sinh sống.

Ốc gạo Tân Phong nổi tiếng ngon bởi vị ngọt của thịt ốc thấm đượm vị phù sa của sông Tiền nên có câu ca dao được truyền miệng như “Ốc Cồn Tre hai người đè, một người lể”. Kết quả khảo sát của Chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản Tiền Giang, ốc gạo đẻ từ tháng 7 âm lịch năm trước và đến tháng 4-5 âm lịch năm sau là đủ lớn để thu hoạch. Thời gian này, ốc gạo mang trứng và phát triển thành ốc con ngay trong cơ thể của chúng.

Ốc gạo có một đặc tính kỳ lạ là vào mùa sinh sinh sản thì vào bờ, đào hang; còn ốc con sau khi được sinh ra khoảng một tháng tuổi thì lại di chuyển ra giữa sông để sống. Khi nước chảy thì ốc gạo vùi mình vào đất, khi nước đứng thì ngoi đầu bò ra kiếm các phiêu sinh vật để ăn.

Ốc gạo có vỏ trắng xanh, xoáy tròn, phía sau ốc có phần chóp nhọn, ốc lớn bằng đầu ngón tay, khi trưởng thành ốc gạo lớn bằng hột mít, những con ốc nhỏ bằng đầu ngón tay út có vỏ ngũ sắc sáng lóng lánh, vỏ ốc sạch, ánh lên màu trắng pha hồng. Khi nấu chín dưới yếm hiện ra một cục mỡ nhỏ như hạt gạo.

Ốc gạo ở Cồn Tre sống ở vùng cát sa nên ốc to, vỏ màu xanh ngọc, ruột đầy. Trong ruột của giống ốc này thường có nhiều con nhỏ như hạt gạo, nhất là mùa sinh sản ốc càng béo, ngọt, khi nhai giòn rụm. Loài ốc gạo ngon và lành hơn những ốc khác ở chỗ không có nhớt. Ốc gạo thịt trắng đục, béo thơm thịt ốc có vị ngọt, giòn có hương thơm. Ốc gạo tuy nhỏ nhưng thịt thơm, ngon, ốc gạo ngon nhất là vào thời điểm tháng 5 âm lịch, con mập, thịt béo và giòn

Để bắt được ốc gạo, người dân ở vùng này phải ngâm mình dưới nước để mò hoặc đãi ốc, đàn bà và trẻ em thường mò gần mé bờ, còn đàn ông đãi ốc ở xa hơn. Đãi ốc là dùng một túi bằng lưới để cào ốc lẫn đất bùn ở đáy rồi mang lên để đãi sạch lấy ốc. Ở những vùng nước sâu, người đãi phải nín thở, lặn xuống cào một hơi rồi trồi lên để thở rồi lặn tiếp.

Trong ẩm thực, ốc gạo là nguyên liệu dùng để chế biến nhiều món ăn ngon như ốc gạo xào dừa, ốc gạo xào sả ớt, làm nhân bánh xèo, nấu lẩu mắm, luộc chấm nước mắm tỏi ớt, gỏi ốc gạo trộn với dừa nạo, gỏi ốc gạo chuối cây và bánh xèo ốc gạo.

Trong ẩm thực, ốc gạo là một món ăn bình dị nông thôn, như những con ốc khác. Ốc gạo đem kho khô xả ớt trong bữa cơm thường ngày dân dã, ốc gạo xào dừa hay um nước dừa với đọt mì, đọt lang, lá cách… ốc gạo kho nghệ, nấu cari, ốc gạo làm nhân bánh xèo, nấu lẩu mắm, luộc chấm nước mắm tỏi ớt, gỏi ốc gạo trộn với dừa nạo, gỏi ốc gạo chuối cây... dùng trong bữa cơm cũng được mà nhậu cũng ngon.

Ai đó, một du khách nào đó đã một lần ghé lại Tân Phong trong ngày mùng 5 tháng 5 AL mà vui cùng lễ hội tắm nước sông Tiền (một lễ hội dân gian những năm gần đây, đang có xu hướng phát triển) lẽ nào lại quên ghé qua chợ xã, chợ vàm… mà mua lấy vài lon ốc luộc sẵn, vừa ngồi du thuyền, vừa lễ, vừa ăn. Người ơi! Có nhớ chi bằng?! Con ốc gạo tròn như hạt ngọc phù sa.

Du lịch, GO! - Theo Ấp Bắc Online, Vannghetiengiang, internet