Huyện Nghĩa Hành và Minh Long có lẽ không ai mà không biết đến một con đèo nhỏ đó là đèo Eo Gió.

Đèo Eo Gió nằm trên tỉnh lộ 627 tuyến đường Quảng Ngãi - Nghĩa Hành - Minh Long. Đèo có chiều dài 2 km băng ngang sườn núi Đình Cương, theo ông bà kể lại ngày xưa nơi đây là rừng rậm có rất nhiều cọp dữ. Nơi đây thời chiến tranh diễn ra nhiều trận đánh ác liệt.

Ngày trước, khi phương tiện giao thông và đường sá còn thô sơ, trên đỉnh đèo có nhiều quán nước bên vách đá, dưới bóng cây mát những người đi buôn, những người gánh củi thường tập trung trên đỉnh đèo hóng gió mát, uống ly nước chè đậu đen rồi mới tiếp tục cuộc hành trình.

< Vòng cua hẹp nhất của đèo Eo Gió.

Ngày nay, trên đỉnh đèo hoang vắng hơn, không còn nhiều cây cao chen lẫn cỏ cây hoa lá như ngày xưa nữa.

Dù trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử và sự phát triển của huyện nhà, đèo Eo Gió, núi Đình Cương vẫn mãi là hình ảnh của quê hương. Nơi đây đi theo cũng năm tháng bao kỷ niệm của nhiều người.
< Hoa trên đỉnh đèo.

Một vài hình ảnh trên đỉnh đèo Eo Gió mà tôi ghi được trong một lần về thăm quê vào những ngày mùa đông, khi sương mờ phủ phía xa xa chân đèo, những bông hoa cỏ lau ánh lên dưới nắng mùa đông dịu nhẹ.

< Núi rừng trong sương.

Ơi ! Đình Cương nối vòng đèo Eo gió
Chiều bảo rơi ...ai hiểu thấu điêu tàn
Đêm mẹ xót những năm làng thiếu muối
Biển mặn thương đời sóng gió hoang mang ...
(V.Đ.T.C)

TRÊN ĐỈNH ĐÈO EO GIÓ

Dáng núi Đình Cương hình yên ngựa.
tôi trở về sau cuộc phân ly,
gió sương quê mẹ ngày tao loạn,
còn nhớ gì không ? -đất khắc ghi.

Đỉnh đèo Eo Gió ngày xưa ấy,
trăng nước Nghĩa Hành mộng trùng dương.
ai đem tang tóc gieo vào đó,
đau xót trời quê vạn dặm trường.

Mà thôi quê quán muôn đời vậy,
bất chợt ta về đỉnh núi xưa.
nghe gió ngại ngần trong khúc hát,
nên thương đời một nắng hai mưa.

Chiều nghiêng bóng núi vàng vọt quá,
lũ lượt đoàn xe đẩy củi về.
chân bước nhịp nhàng thoăn thoắt vội,
giữa trời treo lững mảnh hồn quê.

Phiêu bạt lâu ngày giữa núi xa,
quan san muôn dặm nhớ quê nhà.
chiêù nay đứng chạm ngàn mây núi,
hát giữa đời vang khúc tráng ca.

< Bia di tích chiến thắng Đình Cương trên đỉnh đèo.

Du lịch, GO! - Theo Ngã  Du Tử (Web Nghiahanh)