(TPO) - Xuyên qua vòm xanh kẽ lá, những vạt nắng chiều tháng Tám như "thêu hoa dệt gấm" trên con đường nhựa uốn quanh chân núi Vạn Hoa (Đồ Sơn, Hải Phòng) dẫn đến Bến tàu không số K15 (Bến K15) - nơi khởi đầu con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển.

“K” là ký hiệu quân sự chỉ cảng, “15” là số hiệu lấy từ số của Nghị quyết T.Ư Đảng về đường lối và phương pháp cách mạng miền Nam tại Hội nghị T.Ư Đảng lần thứ 15. Bến K15 ra đời nhằm vận chuyển hàng chi viện cho miền Nam. Vị trí đặt Bến K15 là một vịnh nhỏ được bao bọc bởi ba dãy núi nên kín đáo, khuất gió biển... thuận lợi cho tàu ra vào nhận vũ khí.

Khung cảnh Đài tưởng niệm di tích Đường Hồ Chí Minh trên biển tại Bến K15.

Đêm 11/10/1962, con tàu gỗ đầu tiên chở 30 tấn vũ khí đã bí mật xuất phát tại Đồ Sơn. Trên tàu có 13 thủy thủ đều là các chiến sĩ miền Nam ra Bắc tập kết, do chiến sĩ Lê Văn Một làm thuyền trưởng, chiến sĩ Bông Văn Dĩa làm chính trị viên.

Con tàu duy nhất còn lại của đoàn tàu “không số” – mang tên HQ-671

Sau 5 ngày vượt biển, con tàu cập bến an toàn đến căn cứ Vàm Lũng (Rạch Gốc, Cà Mau). Sự kiện này đánh dấu khả năng thiết lập một con đường vận tải chiến lược trên biển để nối liền hai miền Nam - Bắc. Bến K15 trở thành nơi xuất phát và chủ yếu của tàu không số.

Dấu tích còn lại của bến tàu không số xưa

Đến tháng 4/1963, lực lượng công binh đã xây dựng cầu tàu K15 - cột mốc số 0 của đường Hồ Chí Minh trên biển. Sau gần một tháng nỗ lực vượt khó thi công, cầu cảng K15 hoàn thành và bắt đầu thực hiện sứ mệnh lịch sử.

Trong suốt 10 năm (1962- 1972) từ Bến K15, đã có hàng trăm chuyến tàu không số, vận chuyển thành công 18.741 cán bộ, chiến sỹ và 44 nghìn tấn vũ khí, hàng hóa, chi viện kịp thời cho quân dân ta ở Nam bộ, khu 6, khu 5... kháng chiến, góp phần to lớn vào thắng lợi vẻ vang của dân tộc trong mặt trận phía Nam, thống nhất đất nước.

Trải qua những năm tháng chiến tranh, Bến K15 hiện chỉ còn 15 trụ bê tông cầu cảng cách bờ biển khoảng 30 mét, phía trên bờ là một số nền móng kho hàng, bể nước.

Để tưởng nhớ chiến công của những thủy thủ tàu không số, thành phố Hải Phòng đã xây dựng Đài tưởng niệm Đường Hồ Chí Minh trên biển, được tạo hình cánh buồm, ngay cạnh di tích Bến K15.

Nằm sát Đài tưởng niệm Đường Hồ Chí Minh trên biển và di tích Bến K15, đền thờ Nam Hải thờ Đô đốc Đại Vương và thờ Anh hùng liệt sĩ tàu không số. Trong đền, có danh sách 97 liệt sĩ K15.

Từ lâu, nơi đây đã thành "địa chỉ đỏ" thu hút nhiều đoàn khách đến thăm, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng. Trung bình mỗi năm, có hàng nghìn lượt du khách đến tham quan tượng đài kỷ niệm Đường Hồ Chí Minh trên biển và di tích Bến K15. Ngày nay, Bến K15 trở thành một đầu mối quan trọng cho tuyến du lịch sinh thái, văn hóa kết hợp tín ngưỡng: Bến Nghiêng - Hòn Dấu.

Theo Xuân Tùng - Trọng Tài - Như Ý (Tiền Phong)

Du lịch, GO!