Tháng ba, rừng Tây Nguyên hoa thắm đỏ, làng buôn vang tiếng chim múa hát. Tháng ba ở Tây Bắc, hoa ban lại nhuộm trắng lưng đồi, vách núi. Các thảm hoa trắng lô xô trên các đỉnh núi, nối dài thành những “thác” ban chảy tràn từ đỉnh núi qua các vách đá, rừng cây xuống sát mặt đất, mềm như dải lụa trắng hững hờ vắt ngang triền núi mời gọi du khách gần xa…

< Hoa ban nở trắng điểm tô mùa xuân ở Tây Bắc.

Nắng tháng ba ửng hồng, mềm mại mơn man đỉnh núi. Bình minh lên, nắng sớm thổi lui màn sương mờ mờ, nắng rọi xiên xiên trên những cánh hoa trắng ngần, rừng ban như cô gái ngoan gặp một lời trêu ghẹo của gã nắng si tình, đôi má bỗng ửng hồng e lệ.

Cây ban thân mộc, không mọc thẳng mà uốn khúc, chia cành phân nhánh. Cứ mỗi độ đông về, cây ban tự mình trút lá, dồn nhựa vào thân, đợi sang xuân ấm áp đâm chồi nảy lộc. Lá ban mọc cách, không xếp thành tán và không rậm rạp như các loài cây khác. Dù mọc trên đồi cỏ khô hay bám vào vách đá cheo leo, ban vẫn mang trong mình một sự sống bất diệt. Có hai loại ban là ban Trắng và ban đỏ, nhưng ban trắng chiếm đa số ở vùng này. Đầu tháng hai âm lịch là thời điểm hoa ban lác đác nở; rộ nhất và đẹp nhất là đầu tháng ba, đến đầu tháng tư thì hoa bắt đầu tàn.

Khắp rừng núi Tây Bắc, đâu đâu cũng chỉ thấy hoa ban. Ban nở trắng trời, trắng đất. Ban không nằm trong sân nhà, không che ngang mái hiên, không gần gũi, dung dị như đào, như mận mà thênh thang giữa đất trời. Từng chùm ban trắng bao phủ cả thung sâu, rồi lại leo vút lên cao bồng bềnh như mây vắt ngang đỉnh núi. Từng chum, từng chùm xòe cánh, điểm những chấm trắng muốt lên nền trời xanh thẳm ban trưa.

Những nụ hoa thon thon như búp tay người con gái dắt lối những kẻ tò mò lạc sâu vào giữa rừng hoa. Trên đầu, ngàn vạn cánh hoa rung rinh như ngàn vạn cánh bướm đang tỏa hương thơm ngào ngạt, quyến rũ. Dưới chân, ban rụng lớp lớp cánh, đậu cả bông xuống thảm cỏ xanh vẫn xòe cánh thắm, dịu dàng biết mấy.

Ban đẹp lắm, đẹp như người con gái Thái. Vẻ đẹp viên mãn, tròn đây; vẻ đẹp rực rỡ mà mộc mạc, khiêm nhường; vẻ đẹp hoang dại mà không kém phần quyến rũ.

Hoa ban hẳn có lý khi được người Thái coi là một trong những loại hoa biểu trưng cho tình yêu. Cũng giống như món xôi ngũ sắc có màu tím biểu trưng cho sự thủy chung, màu đỏ được ví như tình yêu sắt son, say mê, lãng mạn… nhưng sắc trắng của ban không chỉ là sự thuần khiết, nó còn mang trong mình hình ảnh của tình yêu sáng trong, không vụ lợi, toan tính, thứ tình yêu đích thực được vun vén từ những rung động trái tim, những xúc cảm chân thật.

Hoa ban cũng biểu tượng cho tình yêu thủy chung, vĩnh cửu. Dẫu tháng ba có gió Lào táp rát rạt, dẫu sương gió mỗi đêm mù mịt, ban cũng chỉ êm đềm tung lá khô xuống thảm cỏ, những cánh hoa vẫn lung linh trắng, tươi tắn lạ thường. Ấy phải chăng là tình yêu của người con gái Thái thuở nào, dẫu có bị rào cản, ngăn cấm đến thế nào vẫn không đổi khác.

Hoa ban gọi về cả những mùa màng bội thu. Năm nào ban nở rực rỡ thì năm ấy mùa màng hanh thông, trọn vẹn.

Hình như khi hoa ban nở trắng rừng thì những đợt mưa đầu mùa cũng chợt tới. Ban xà từ trên đỉnh núi, buông mình xuống những thung lũng ăm ắp nước đầy. Bà con lại hối hả gieo mạ, làm đất, đốt nương chuẩn bị cho mùa mới.

Đàn ông bình thản giục trâu bừa những thửa ruộng mới, phụ nữ lụi cụi be bờ dưới gốc ban trắng bình yên. Cái đẹp của hoa ban đến tự nhiên, khiến người ta tự nguyện yêu chân thành và da diết. Tháng ba, giữa lúc giao mùa, ngắm ban nở giữa đất trời Tây Bắc thấy hạnh phúc lạ thường.

Du lịch, GO!