(TLDL) - Vùng đất từ Tân Châu (An Giang) đến Hà Tiên (Kiên Giang) thật đặc biệt với những dải đồi nhỏ, núi thấp xen kẽ những cánh đồng và đầm lầy, nhưng đặc biệt hơn là hầu như từng mét vuông đất này đều thấm đẫm các câu chuyện cổ tích, các thần phả, các tôn giáo thuần Việt. Đất Tây Nam hút hồn du khách, nếu đã đến một lần, người ta đều muốn quay trở lại…

Vùng đất sát biên giới Cămpuchia từ Tân Châu (An Giang) đến Hà Tiên (Kiên Giang) thật đặc biệt với những dải đồi nhỏ, núi thấp xen kẽ những cánh đồng và những đầm lầy, nhưng đặc biệt hơn là hầu như từng mét vuông đất này đều thấm đẫm các câu chuyện cổ tích, các thần phả, các tôn giáo thuần Việt và các anh hùng nghĩa sỹ. Đất Tây Nam hút hồn du khách vì những lý do chưa thể hiểu rõ. Nhưng nếu đã đến một lần, người ta sẽ muốn đến nhiều lần…

Từ Thất Sơn huyền bí

Thất Sơn còn có tên là vùng Bảy Núi, thuộc các huyện Tịnh Biên và Tri Tôn (tỉnh An Giang), nằm sát biên giới Campuchia. Đó là những cụm núi thấp nhô lên từ những cánh đồng xen kẽ những đầm lầy rộng mênh mông đã ghi danh vào lịch sử những huyền thoại, nhiều anh hùng, nghĩa sĩ. Đó là những núi Cấm (Thiên Cấm Sơn), núi Két (Anh Vũ Sơn), núi Tượng (Liên Hoa sơn), núi Tô (Phụng Hoàng sơn), núi Dài (Ngũ Hồ sơn), núi Trà Sư và núi Bà Đội Om. Ngoài cụm bảy hòn núi này còn có nhiều núi thấp rải rác như núi Sam (Châu Đốc), núi Sập (huyện Thoại Sơn). Núi Cấm cao nhất 716m, còn những hòn núi khác đều không cao quá 200m, thực ra chỉ là những ngọn đồi. Thiên nhiên hoang dã và những con người hào hiệp, trượng nghĩa là những nhân vật đậm chất anh hùng ca và thường xuyên xuất hiện trong các câu chuyện kể dân gian.

Vào nửa cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, các cuộc khởi nghĩa võ trang của nhân dân Nam bộ liên tiếp nổ ra và bị dập tắt, ách thống trị của thực dân Pháp dần dần được thiết lập. Nam bộ bị triều đình bỏ rơi. Các tôn giáo sẵn có không cứu được dân khỏi nỗi lầm than, đói nghèo và nô lệ. Niềm tin của dân chúng bị khủng hoảng. Trong bối cảnh đó, nhiều tôn giáo bản địa xuất hiện. Vùng đất Tây Nam có núi rừng thâm u, đất rộng người thưa được chọn làm thánh địa của các tôn giáo mới. Dù giáo lý có khác nhau, nhưng nét chung của các tôn giáo đều có gốc từ đạo phật, đều cổ vũ tinh thần chống giặc ngoại xâm, khôi phục nền độc lập dân tộc kể cả vũ trang kháng chiến (tinh thần phản Pháp phục Nam).

Có lẽ lịch sử bi hùng và đậm chất nhân văn của vùng đất Tây Nam đã thu hút một danh nhân đặc biệt của xứ Nghệ: đó là cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, thân phụ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sau khi thôi làm Tri huyện Bình Khê (Bình Định), từ năm 1911 đến 1926 cụ dành nhiều năm ở đất Tây Nam và làm nhiều nghề như bói kinh dịch, bốc thuốc, chú giải kinh phật… Sau đó cụ về trú tại Cao Lãnh (Đồng Tháp) cho đến khi mất năm 1929.

Đến  Hà Tiên thập cảnh

Năm 1736 Đại tướng quân Mạc Thiên Tích nối nghiệp cha (là Mạc Cửu) làm Tổng trấn Hà Tiên. Vốn là một nhà quân sự kiêm thi sĩ, ông sáng lập một hội thơ lấy tên là Tao Đàn Chiêu Anh Các. Di sản của Tao Đàn Hà Tiên là bảy tập thơ và phú chữ Hán và một tập thơ nôm, trong đó tập x­ướng họa về 10 cảnh đẹp Hà Tiên (Hà Tiên Thập Vịnh) là nổi tiếng nhất. Hà Tiên qua thi phẩm Tao Đàn đã trở nên một vùng văn hiến của đất nư­ớc với : Kim Dữ lan đào (Đảo vàng chắn sóng), Bình Sơn điệp thuý (Bình Sơn chồng biếc), Tiêu Tự thần chung (Chuông sớm chùa Tiêu), Giang Thành dạ cổ (Trống đêm Giang Thành), Thạch Động thôn vân (Mây luồn Động đá), Châu Nham lạc lộ (Cò đậu Châu Nham), Đông Hồ ấn nguyệt (Trăng in Đông Hồ), Nam Phố trừng ba (Bãi Nam sóng lặng), Lộc Trĩ thôn ­ư (Xóm nhỏ Mũi Nai) và Lư Khê ngư­ bạc (Bến chài Lư Khê).

Bình Sơn là một ngọn đồi nhỏ trong thị xã, nơi có khu  đền - mộ của dòng họ Mạc. Các ngôi mộ đựợc xây cất giản dị, đa phần có hình nấm tròn. Cao nhất, gần đỉnh núi là mộ Mạc Cửu, sát bên dưới là mộ Mạc Thiên Tích, ngoài ra còn gần 40 ngôi mộ khác của các thế hệ con cháu, kể cả của thầy thuốc, gia tướng… Cây và hoa khắp nơi làm cho khu đền - mộ họ Mạc giống một công viên hơn là một nghĩa trang. Phía Bắc khu mộ là chùa Phù Dung, nơi đặt Tao Đàn xưa, không dứt khói hương. Chiều tà đứng trên Bình Sơn nhìn về phía Tây thấy đảo Phú Quốc như  bức thành ẩn trong ráng chiều.

Những hòn núi đá vôi đầy hang động ở Hà Tiên là quê hương của truyện cổ tích Thạch Sanh. Thạch Động là một ngọn núi đá vôi trong dãy Bình Sơn, nhìn từ xa, trông giống một ngọn tháp cổ. Trong lòng tháp là cả một hệ thống hang động và chùa. Xa hơn về phía Bắc núi Thạch Động khoảng 01km, sát biên giới Campuchia là núi Đá Dựng (tên chữ là Châu Nham). Đây là núi đá vôi thứ hai của Hà Tiên, theo truyền thuyết là nơi ở của Thạch Sanh. Núi có rất nhiều hang, trong hang có nhiều thạch nhũ, măng đá hình thù kỳ dị, đặc biệt có một cụm thạch nhũ được gọi là “đàn Thạch Sanh” vì khi gõ vào phát tiếng vang ngân nga như tiếng đàn, lại có thạch nhũ giống như tượng trăn tinh.

Đến Hà Tiên, thật khó có nhanh một ấn tượng, một cảm nhận rạch ròi. Có núi, có sông, có biển, có rừng và thật nhiều di tích lịch sử văn hóa. Thiên nhiên và con người, cổ tích và thi ca, lịch sử hào hùng và hiện tại sôi động… tất cả hòa quện trong một thị xã mang phong cách dân tộc Kinh, Hoa, Khơ Me.

Ngày càng nhiều du khách tìm đến vùng đất Tây Nam. So với những vùng nổi tiếng khác của đất nước, đất Tây Nam khó bì về vẻ đẹp của các danh thắng cũng như sự hùng vĩ của cảnh quan, tuy nhiên sức thu hút của đất Tây Nam lại ở chỗ khác. Vùng đất này vừa như lạ lại vừa như quen. Đến núi Sam - Châu Đốc thăm Tây An Cổ tự (thánh đường của đạo Bửu Sơn Kỳ Hương), thắp nén nhang trong đền Bà Chúa Xứ; hay ngồi nhâm nhi món lẩu mắm ở một quán ăn nhỏ tại bến nước Tân Châu; du khách cũng có thể dừng chân trên cầu Tô Châu, Hà Tiên lặng lẽ ngắm trăng in mặt nước Đông Hồ, hay tới thăm lũy tre gai dày - vết tích của thành Hà Tiên xưa… 

Tùy theo cảm nhận cá nhân trong lặng lẽ mà du khách chợt nhận ra những linh cảm khác nhau. Cảm nhận vừa quen vừa lạ có lẽ là nét hấp dẫn khó có thể phân tích khi du khách chìm đắm trong tĩnh lặng mỗi lần đến thăm vùng đất này.

Theo Nguyễn Đình Hòe (Tài Liệu Du Lịch)

Du lịch, GO!