Trên hành trình lên đỉnh Pù Luông hùng vĩ, có một thung lũng rất đỗi nguyên sơ và mộc mạc mang tên Kho Mường. Đây là một trong những bản vùng cao, khó khăn nhất của xã Thành Sơn, huyện Bá Thước nhưng lại có tiềm năng rất lớn về điều kiện tự nhiên và truyền thống văn hóa để phát triển du lịch cộng đồng.

Kho Mường là một thung lũng nằm sâu trong vùng lõi của khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, ít chịu ảnh hưởng tác động của con người nên vẫn giữ được những nét rất hoang sơ, thơ mộng vốn có. Đây là nơi sinh sống của 60 hộ dân tộc Thái, với 230 nhân khẩu. Bản Kho Mường nằm cách biệt với các bản khác trong vùng, cách UBND xã Thành Sơn chừng hơn 2km nhưng chặng đường vào bản không hề đơn giản. Đường đi lại gập ghềnh là thử thách đối với các “phượt thủ” thích khám phá nơi đây.

< Một đoạn đường vào bản Kho Mường.

Đường vào Kho Mường là những cung ngoằn nghèo, đang làm dang dở, một bên là vách núi, một bên là vực sâu với những thửa ruộng bậc thang vàng ruộm, những trảng rừng ngút ngát.
Dulichgo
Đây là con đường với cảnh trí thiên nhiên tuyệt đẹp nhưng cũng dễ khiến nhiều người “chùn bước” vì độ khó khăn, hiểm trở.

Nhìn từ trên cao xuống, Kho Mường hiện ra với vẻ đẹp hút hồn, những ngôi nhà sàn nằm sát dưới chân núi bên những ruộng lúa, nương ngô, nương sắn. Bao quanh bản là một màu xanh bạt ngàn của núi rừng. Tất cả hiện lên như một bức tranh của chốn “bồng lai tiên cảnh”.

Người dân trong bản chủ yếu sinh sống bằng nghề trồng lúa, ngô, sắn... sản phẩm làm ra cũng chỉ phục vụ cho bữa cơm hằng ngày. Nhờ vào những gì thiên nhiên đã ưu ái ban tặng, người dân đã biết đầu tư xây dựng những ngôi nhà sàn khang trang để đón khách du lịch đến tham quan.

< Một góc bản Kho Mường.

Theo đồng bào tại đây giải thích, “Kho” nghĩa là cái gốc, “Mường” là làng. “Kho Mường” chính là nơi đầu tiên mà con người lập nghiệp tại khu vực này.
Dulichgo
Khoảng 300 năm trước, một số người xã Lũng Cao đi săn bắn, thấy thung lũng này khá bằng phẳng, lại có nguồn nước dồi dào từ các con suối nên quyết định đến đây phát nương làm rẫy và tạo dựng bản làng thơ mộng, trù phú như ngày nay.

< Ruộng bậc thang Kho Mường mùa lúa chín.

Thời điểm tuyệt vời nhất để khám phá vẻ đẹp Kho Mường là tầm tháng 5 và tháng 10, vào mùa lúa chín. Khi đó, bản làng hiện lên với vẻ đẹp trù phú, ấm no và rực rỡ sắc vàng xen lẫn sắc xanh mượt mà của lúa. Những thửa ruộng ngút tầm mắt, thấp thoáng xa xa là dăm mái nhà sàn chênh vênh chênh sườn núi giữa rừng núi hoang sơ.

Vào mùa thu hoạch thì ngay từ sáng sớm tinh mơ, khi bình minh còn chưa ngủ dậy, dân bản đã gọi nhau lên nương gặt lúa về. Trên từng nương ruộng, các bà các mẹ nhanh tay hái gặt cho kịp nắng. Lúa được bó lại thành từng đon nhỏ, xếp xòe trên gốc rạ cho khô sương. Thanh niên trong bản xếp lúa về làng trên quang gánh, dẻo dai và mạnh mẽ.
Dulichgo
Sự rộn ràng của ngày gặt còn kéo dài đến buổi chiều tà, khi những đứa trẻ con trong bản ùa ra chơi đùa thích thú. Bên nếp nhà giản dị và mộc mạc, mùi cơm mới tỏa lan, quyện vào hương rơm rạ còn tươi, một mùi hương nồng nàn, gợi nhớ gợi thương, chỉ có ở làng quê Việt.

Đến với Kho Mường, du khách có thể chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên, trải nghiệm, tìm hiểu nét văn hóa, phong tục tập quán của người dân tộc Thái, hòa mình vào cuộc sống dân dã, thưởng thức những món ăn truyền thống đậm đà hương vị núi rừng như: Cơm lam, nộm hoa chuối rừng, canh đắng, rượu ngô, kiệu muối chua và thịt vịt luộc...

Đến đây du khách còn được khám phá hang Kho Mường hay còn gọi là hang dơi kỳ vĩ. Hang Kho Mường là một trong số hang động có vẻ đẹp hấp dẫn trong quần thể các hang động được phát hiện trong Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Những khối nhũ đá vôi được hình thành từ khoảng 250 triệu năm trước làm nên hang động này. Hang có mối liên hệ với hệ thống sông dưới lòng đất với chiều dài khoảng 2,5 km về phía Bắc và dẫn nước từ Kho Mường qua làng Pốn thuộc xã Lũng Cao. Hệ thống sông suối chảy trong lòng hang là đặc điểm chung được biết tới của các khu vực núi đá Kart, nó tạo ra sự kết nối giữa các thung lũng lòng chảo bằng sự liên kết của các dòng chảy.

Hang Kho Mường còn là nơi trú ngụ của nhiều loài dơi, ít nhất có 4 loài dơi trú ngụ trong hang này ở các thời điểm khác nhau của năm. Càng đi sâu vào trong hang, du khách sẽ được phóng tầm mắt chiêm ngưỡng những khối đá, nhũ đá với những hình thù kỳ lạ như hình người, hình cây, mãnh thú... đủ các màu sắc khác nhau, mờ mờ ảo ảo, tất cả hiện lên vô cùng sống động và đặc sắc.
Dulichgo
Vào một ngách sâu trong hang còn có một bãi đất trống rất rộng trông như một sân bóng chuyền tự nhiên, đây là một trong những điểm nhấn của hang dơi.

Một ngày kết thúc trên bản Kho Mường khi tiếng sáo của người Thái đã thôi vang vào những vách núi và cũng đã thôi bay qua những thửa ruộng miên man. Du khách chỉ còn nghe thanh âm của tâm hồn đang lắng đọng chốn đây, gởi vào bông lúa vàng óng để hạt gạo thêm căng tròn và người dân thêm no ấm, hạnh phúc.

Du lịch, GO! tổng hợp từ SVHTTDL Thanh Hóa, My Tour...

Kho Mường kỳ thú
Mùa vàng ở bản Kho Mường