(ĐĐK) - Do công việc, tôi đã tới Gò Công rất nhiều lần. Những địa danh ở Gò Công (cách đây ít năm tách thành thị xã Gò Công, huyện Gò Công Đông, Gò Công Tây) như Kiểng Phước, Tân Thành, Đèn Đỏ, Cửa Tiểu, Vàm Láng… đã trở thành thân thuộc, như chính những món ăn nơi này vậy.

Và, cũng như vô số những làng biển khác mà tôi từng đi qua, những làng biển ở Gò Công cũng thường nghèo xơ xác nhưng giàu ân tình, tiếng cười và những gương mặt đôn hậu.

Với người dân Gò Công sống ven biển, cá là nguồn thu chủ yếu của họ. Mùa nào cá đấy. Từ những loài cá ngừ nặng cả trăm ký cho tới những con ruốc nhỏ xíu như đầu que tăm đều được người dân Gò Công khai thác được trên vùng biển quê mình.

Nhưng, không chỉ biết đánh bắt mà ngư dân ở đây còn biết chế biết những món ăn ngon từ cá.

Ở Gò Công, khi người đàn ông buông tay chèo cập cảng cũng là lúc người phụ nữ làm công việc của mình, sơ chế cá. Ngoài những món cá phơi khô truyền thống thì cá hấp cũng được nhiều gia đình chế biến, không chỉ để ăn mà còn đem bán. Cá hấp Gò Công rất đa dạng nhưng chủ yếu là những loài cá nhỏ như cá nục, cá trích, cá ngừ và cá thu chuột. Theo đó, những chú cá tươi ngon thân bạc trắng còn ướt nước biển được rửa sạch, phơi khô rồi ướp muối.

Phương pháp hấp cá của người Gò Công có nhiều bí quyết riêng, một trong số đó chính là việc dung nước biển để hấp cá chứ không dùng nước ngọt như những nơi khác. Theo những cụ già cao tuổi ở đây thì nước biển mặn sẽ làm con cá thêm đậm đà hương vị và có thể để được lâu hơn. Điều kỳ lạ mà tôi không làm sao hiểu được là nhìn những con cá hấp ở đây nó luôn gợi lên cho mình cảm giác cá tươi, dù về mặt thời gian, cá hấp có thể dự trữ lâu như khô cá vậy.

Thú thực, nhìn những con cá nhỏ bé được hấp trên những chiếc phên đan trong nghi ngút khói rồi đem ra nắng trời hong khô trước khi được bỏ vào những chiếc giỏ làm bằng tre nhỏ bé mà chúng tôi cảm thấy hương vị quê hương ngập tràn lẫn trong dư vị tanh tanh của cá.

Với cách làm như vậy, cá gần như giữ được vị tươi ngon vốn có mà lại có thể để được lâu, đến cả tháng khiến nhiều người rất an tâm bởi nếu là cá khô, dù gì cũng không còn hương vị cá tươi nữa. Mà cá tươi thông thường thì không thể bảo quản lâu như thế được. Thế nên có thể coi, cá hấp chính là loại cá vừa khô vừa tươi, khá độc đáo mà người dân Gò Công làm ra. Ngoài ra, cá đựng trong những chiếc giỏ tre đan cũng làm cho chúng trở nên bắt mắt và hấp dẫn hơn.

Thực ra, cá hấp thì nhiều địa phương khác cũng có nhưng không ở đâu, cá hấp có được hương vị đậm đà như ở Gò Công. Nhớ những trưa trời nắng nói chói, mình đã ghé vội vào một quán ven đường nào đấy mà người chủ quán mang ra món cá hấp tưới cà chua khiến bây giờ vẫn không thể nào quên. Cái dư vị săn chắc như thịt cá chiên giòn lại phảng phất chút tanh nồng như cá luộc đã hòa quện vào nhau, làm cho những chú cá nục tưởng bình thường trở thành lạ lẫm, cao sang như một món ăn đặc sản.

Và tôi chợt nhận ra rằng, không phải là những thứ quý hiếm, những thứ vật dụng đắt tiền mà cái làm cho người ta nhớ mãi khi ăn chính là cái khác lạ, cái bình dị của những thứ tưởng chừng như than quen ấy. Có lẽ chính vì lẽ ấy mà lần nào về Gò Công, tôi cũng ăn cá hấp và mua một chút ít về làm quà như một thứ đặc sản riêng biệt của vùng đất vốn đã quá nhiều những điều đặc biệt nằm ven biển này.

Theo Đoàn Xá (báo Đại Đoàn Kết)
Du lịch, GO!