Giữa trời đất bao la núi rừng trùng điệp, người Thái ở Tú Lệ (Văn Chấn - Yên Bái) không kể già, trẻ, nam, nữ: tất cả cứ tự nhiên trút bỏ xiêm y cùng tắm chung bên bờ con suối Nặm Lung như bao đời nay vẫn vậy, nhất là trong ngày đầu năm.

Tú Lệ là một thung lũng nằm giữa ba ngọn núi cao là: Khau Phạ, Khau Thán, Khau Song, đây cũng là nơi cư trú của hơn một ngàn hộ dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái. “Nếp Tú Lệ, tẻ Mường Lò”, câu ca ấy đã vượt ra khỏi ranh giới vùng đất đất Yên Bái để đến với người dân các vùng miền trong cả nước và gợi lên sự háo hức trong tâm hồn những kẻ lữ hành.

< Mạch nước ngầm ấm nóng chảy ra suối được người dân ngăn lại, quây bể để làm nơi tắm.

Dân đi bụi, dân phượt ở miền Bắc một thú vui khá kỳ lạ “Đi thăm lúa”. Khắp ở trên mọi nẻo đường của Tây Bắc, Đông Bắc, bất cứ nơi nào có núi, có ruộng bậc thang, có mùa gieo hạt, có tháng lúa xanh, tuần lúa chín, hay ngày cơm mới, là có những bước chân háo hức lên đường.

< Từ 4 giờ chiều người dân Tú Lệ lục tục kéo nhau ra suối Nặm Lung tắm nước nóng.

Cái thú vị đầu tiên đó là vùng đất này không quá xa xôi cách trở, ôtô và xe máy đều có thể đến và đi một cách dễ dàng. Những thung lũng, cánh đồng, biển lúa hầu hết đều nằm hai bên đường của quốc lộ 32 từ Nghĩa Lộ đi Mù Căng Chải. Tú Lệ thích hợp cho một chuyến đi từ 2 - 2,5 ngày cuối tuần, rất dễ thu xếp vào bất kỳ một quãng thời gian nào quanh năm.

< Không kể nam, nữ mọi người tự nhiên trút bỏ xiêm y. Thích thì alo gọi bạn đến tắm chung.

Cái thú vị tiếp theo đó là cảnh sắc mỗi mùa một nét gợi cảm riêng biệt, thú vị và không bao giờ gây nhàm chán. Mùa làm đất thì long lanh sắc nước, bờ be đất nâu một màu trù phú. Mùa gieo mạ, lúa xanh như tấm thảm, xanh từng mảnh rời rạc tạo thành những điểm nhấn ấn tượng.

< Thích thì cứ khỏa trần mà tắm, quần áo cứ bỏ trên thành hồ...

Cái thú vị khác nữa là những món đặc sản không thể bỏ qua cùng phong tục tắm suối khoáng độc đáo của người dân vùng cao, nhất là cữ tắm giũ trần đón năm mới ngay ngày đầu năm trong lúc trời rét căm căm - tắm để ấm và nhận lộc khỏe Trời ban cho cả năm mới.

< ... rồi bước xuống ngâm mình vào làn khoáng nóng mà không ai thắc mắc gì. Chỉ ngại ngần đôi chút khi bị chụp hình, dĩ nhiên rồi.

Nơi có mạch nước ngầm quanh năm ấm nóng nằm bên con suối Nặm Lung hiền hòa, người dân xã Tú Lệ xây hai chiếc bể với diện tích chỉ trên dưới chục mét vuông để làm nơi tắm công cộng.

< Khách ngại hay chưa quen thì cứ mặc đồ lót hay bikini xuống bể khoáng.

Ở đây có một bể tắm rất nóng và một bể tắm ấm. Việc chọn tắm nóng nhiều hay ít là tùy ý mỗi người. Do bể nhỏ nên cứ chiều chiều hàng trăm người dân trong xã lần lượt đến tắm và kéo dài đến nửa đêm.

< Còn các chị lớn tuổi hơn thì rất tự nhiên khỏa trần, xưa nay vẫn thế mà.

Điểm đặc biệt là dù chiếc bể nằm ngay ven suối nhưng chỉ mạch nước trong bể mới nóng. Cũng chẳng biết từ bao giờ người dân nơi đây có thói quen tắm tập thể và khỏa thân khi tắm. Cả trai lẫn gái, bà già , trẻ con, thanh niên nam nữ... cứ mỗi sáng, đặc biệt là buổi chiều sau khi đi làm về đều ra đây nhúng mình trong làn nước ấm hồi phục lại sức khỏe. Họ cứ vô tư thả rông bộ ngực ngoại trừ một vài cô trẻ, nếu e thẹn thì mặc áo lót.

< Nước nóng, lại chứa khoáng làm tỉnh hẳn cả người - lộc năm mới như hội tụ vào cơ thể, phấn chấn hẳn lên.

Về mùa đông, nhất là trong những ngày đầu xuân thì trời lạnh và khô hanh, tắm khoáng nóng thật là lý tưởng. Khi đó, bể tắm chật cứng người và tất nhiên không sạch chút nào. Vậy nhưng điều đó không hề hấn gì: người ta vẫn gội đầu và rửa mặt tại một vũng nước ấm trên cao lạ là nước vẫn rất trong và ấm.

< Do có người chụp ảnh viết bài nên người ta thầm lặng chứ khi cất máy vào túi rồi nhào xuống hồ thì ai nấy lại tíu tít chuyện tết, vui lắm.

< Hết lượt này đến lượt khác, bể tắm đông dần lên khi chiều muộn.

Người tắm xong thay quần áo ra về, lại người khác sẽ đến, rất đông vui. Trước kia người ta đã xây thêm một bể dành riêng cho nam cách xa khoảng 50m, nước chỉ nóng 25 độ nhưng chẳng anh nào muốn tắm ở đấy. Họ cứ ào vô tắm chung với chị em nhưng trong ánh mắt mọi người không ai có ý dung tục cả. Thật là một tập tục , một nét văn hóa rất đặc thù của người Thái ở Tú Lệ

Ngoài những ngày xuân, tắm nước nóng còn là cách thư giãn của người dân Tú Lệ sau một ngày làm việc mệt mỏi đã tồn tại từ nhiều đời nay. Cứ mỗi khi chiều xuống, sau một ngày lao động vất vả thì những cô gái Thái lại kéo nhau xuống dòng suối Tú Lệ hoặc hồ nóng khoáng rồi tự nhiên trút bỏ xiêm y và trở thành những nàng tiên giữa đất trời. À, mà trong những ngày hè nóng nực, các cô gái Thái nơi đây sẽ không tắm khoáng nóng mà tắm khỏa thân trên dòng suối Lừng trong vắt và mát lạnh đấy.

Cũng như mọi năm, những ngày tết Giáp Ngọ này những người con của Tú Lệ ở khắp nơi trở về vui tết cùng bản làng khiến lượng người tắm càng đông đúc hơn.

Bạn chưa biết điều này? Vậy mời bạn năm sau cùng đến Tú Lệ thưởng thức nếp thơm  và tắm khoáng nóng để nhận lộc đầu xuân nhé.

Du lịch, GO! - ảnh Vietnamnet

Kỳ thú Tú Lệ: Thăm ruộng lúa và tắm tiên.