Dân làng Yên Lạc (xã Cần Kiệm, Thạch Thất, Hà Nội) cho biết cây đa được trồng khi làm Đình Yên Lạc vào năm 1469.

Làng Yên Lạc (còn có tên nôm là Gượm, thuộc xã Cần Kiệm, Thạch Thất, Hà Nội) hiện vẫn giữ được những nét bình yên của làng quê đồng bằng Bắc Bộ. Cây đa chín gốc của làng nằm trước đình, ngay cạnh bến sông Tích Giang.

Đình nằm trên một roi đất cao hình hàm hổ, trông ra sông Tích. Trước cửa đình có đôi voi phục chầu vào nhà thánh, làm bằng đá ong một vật liệu sẵn có ở huyện Thạch Thất. Đây là một tác phẩm nghệ thuật điêu khắc quý hiếm ở địa phương, ít gặp ở các địa phương khác.

< Trải qua năm tháng, rễ cây rủ xuống đất tạo nên 9 gốc vững chắc.

Khu di tích kiến trúc kiểu chữ nhị, gồm nhà Đại bái và Hậu cung. Đại bái gồm 5 gian 2 dĩ với 6 hàng vì, 2 tầng 8 mái. Vì kèo làm kiểu chồng giường con tiện và kẻ bẩy.

< Bao đời nay cây đa tỏa bóng mát để dân làng ra chơi.

Lối kiến trúc này tránh sự nặng nề, tạo cho công trình dáng vóc thanh thoát. Nghệ thuật điêu khắc ở Đại bái đình Yên Lạc đậm chủ đề tứ linh, tứ quý mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn.

< Khoảng sân rộng dưới bóng cây đa cũng là chỗ vui chơi vào buổi chiều của các em nhỏ.

< 500 tuổi là tuổi đình, cũng là tuổi của cây.

Hậu cung kiểu chữ nhất, nằm song song với Đại bái, bên trong đặt khám thờ, phía trên treo tấm hoành phi lớn có hàng chữ sơn son thiếp vàng: “ Thượng đẳng tối linh từ”, chứng tỏ đình Yên Lạc là một quần thể đình và đền kề liền nhau. Khám thờ đặt ba bài vị Thành hoàng của làng, chạm khắc mang phong cách nghệ thuật thời Lê.

< Cây che mát cả khoảng đất trống rộng rãi trước sân đình.

Ngoài ra đình Yên Lạc còn giữ nhiều đồ thờ tạo tác ở thời Nguyễn, như 4 bộ kiệu rước, 2 hương án thờ kép và đơn.

< Bên cây đa còn có giếng làng đá ong góp phần tạo nên hình ảnh đậm chất nông thôn Bắc Bộ với cây đa, giếng nước, sân đình.

< Dưới gốc chính có bàn hương và bảng ghi lại lịch sử của cây đa cùng những lời khuyên nhủ người dân bảo vệ, giữ gìn cây cổ thụ quý của làng. "Các gia đình trong làng có việc trọng đại đều ra đây cầu khấn. Cũng có cả người từ nơi khác đến đây đặt lễ", bà Hoàng Thị Tý, 80 tuổi, sống gần cây đa cho biết.

Đình Yên Lạc thờ 3 vị Thành hoàng là Trung Công, Hoằng Công và Dũng Công. Trung Công, Hoằng Công là anh em ruột, Dũng Công là em họ vốn quê ở vùng Thiên Trường (Nam Định), đến ngụ cư ở làng Yên Lạc. Lớn lên văn võ song toàn, ba anh em trở thành vị tướng của Tản Viên Sơn Thánh, giúp vua Hùng đời thứ 18 chống giặc bảo vệ bờ cõi đất Văn Lang. Đình còn phụng thờ Nguyễn Kính một danh thần nổi tiếng ở nhà Mạc, quê ở xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất.

Hội làng Yên Lạc mở vào ngày 12 tháng giêng. Dân thôn có tổ chức vật và múa gậy thờ Thành hoàng làng.

Tổng hợp từ CGTĐT huyện Thạch Thất, Vnexpress
Du lịch, GO!