(Quangbinh.gov) - Tại khu vực núi Lèn Hà, thuộc xã Thanh Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình; cách tuyến đường chiến lược 15A khoảng 3km có một hang cao được dân địa phương gọi là hang Lèn Hà.

< Di tích lịch sử Hang Lèn Hà - Quảng Bình.

Hang nằm ở lưng chừng núi, có độ cao 150m, đỉnh cao nhất là 320m, rộng khoảng 420m. Đây là nơi chứng kiến sự hy sinh của nhiều cán bộ, chiến sĩ như hang Tám Cô trên Đường 20 - Quyết Thắng, như Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh), như Truông Bồn (Nghệ An).

< Nhánh rẽ vào hang Lèn Hà.

Thời kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hang Lèn Hà được Trạm Cơ vụ A69 thuộc Đại đội 9, Trung đoàn 134, Bộ Tư lệnh Thông tin Liên lạc cải tạo thành nơi đặt máy móc điện đàm liên lạc; dưới núi là rừng cây rậm rạp rất dễ ngụy trang được xây dựng làm khu nhà nghỉ, hội trường sinh hoạt của Trạm Cơ vụ A69 và làm kho dự trữ hàng chiến lược chi viện cho chiến trường miền Nam.

Trạm A69 là trạm thông tin có vị trí cực kỳ quan trọng, có nhiệm vụ bảo đảm thông tin Bắc - Nam từ Hà Nội đến đường 9 - Nam Lào; cho Cụm kho Binh trạm 25 thuộc Đoàn 559 ở Thanh Lạng; là nơi dự trữ vũ khí trang bị, lương thực, thực phẩm, quân trang, quân dụng phục vụ cho chiến trường miền Nam;...

< Cổng khu di tích.

... bảo đảm thông tin cho Binh trạm 12 ở Cổng Trời và Sư đoàn Phòng không 367, làm nhiệm vụ bảo vệ các trọng điểm trên tuyến đường giao thông huyết mạch từ Hương Khê - Hà Tĩnh đến Tân Ấp - Quảng Bình và các ga Khe Nét, ga Tân Ấp, ngầm Kà Tang, Khe Dinh, Viện 4, Quân khu 4; cho Đồn Biên phòng Cha Lo, làm nhiệm vụ tiễu phỉ, bảo vệ cửa khẩu biên giới Việt Lào và căn cứ Hải quân ở Ba Đồn (Quảng Bình), làm nhiệm vụ tuần tra bảo vệ bờ biển. Đường dây của trạm nối liền với mạng thông tin của Bộ Tư lệnh 559, chạy dọc đường 12A (Quảng Bình) và đường 8 (Hà Tĩnh), đi qua nhiều trọng điểm địch đánh phá ác liệt, địa hình hiểm trở như Khe Nét, Thanh Lạng, Đò Vàng...

< Bia thờ các chiến sĩ thông tin hy sinh ở hang Lèn Hà.

Trong những năm chiến tranh phá hoại của Mỹ, phát hiện được hoạt động của Trạm Cơ vụ A69 và vị trí quan trọng của hang Lèn Hà, địch thường xuyên tập trung đánh phá ác liệt vào khu vực hang. Đặc biệt vào lúc 13 giờ 25 phút ngày 02/7/1972, máy bay Mỹ bất ngờ ập tới bắn pháo khói vào nhà ăn của Trạm để chỉ điểm. Chưa đầy 5 phút sau, hai máy bay B52 bay đến ném 3 quả bom vào hai đầu núi và một quả vào chính giữa hội trường. Tiếp đó chúng đánh bom phát quang, bom cháy, khu vực Trạm bị bốc cháy dữ dội.

Cuộc đánh phá của địch diễn ra trong vòng 5 phút nhưng gây thiệt hại hết sức nặng nề: Trạm máy trên hang đá cao bị hư hỏng nặng, mạng cáp nhập đài và khoảng 1.500m đường dây quanh khu vực trạm bị đứt nát không làm việc được; 13 chiến sĩ đã anh dũng hy sinh, trong đó có 10 chiến sỹ gái, nhiều chiến sĩ bị thương. Cả một khu vực rộng lớn của Trạm bị bom địch đánh phá gây ra bao đau thương và tổn thất cho Trạm Cơ vụ A69. Nhưng với tinh thần tất cả cho nhiệm vụ đảm bảo thông tin liên lạc, các chiến sỉ đã gạt nước mắt, nén đau thương để tiếp tục làm nhiệm vụ và chỉ sau 1 giờ đồng hồ, thông tin liên lạc đã được khôi phục thông suốt, trạm máy được củng cố. Việc cứu chữa thương binh, tìm thi thể và mai táng 13 đồng chí hy sinh được thực hiện khẩn trương và chu đáo.

< Một số kỷ vật, vũ khí còn được lưu giữ lại thời chiến tranh.

Trong suốt quá trình chiến đấu và phục vụ chiến đấu, chi viện cho các chiến trường, bất chấp mưa bom bão đạn của địch, không ngại gian khổ, hy sinh, cũng như khí hậu khắc nghiệt của núi rừng Trường Sơn, các cán bộ chiến sĩ Trạm Cơ vụ A69 đã kiên cường, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo vượt qua khó khăn, gian khổ, hy sinh để tiếp chuyển hàng trăm ngàn phiên liên lạc kịp thời, chính xác, bí mật, an toàn, phục vụ cho Bộ Chỉ huy chỉ đạo các đơn vị chiến đấu, tiêu biểu là chiến dịch Đường 9 - Nam Lào, chiến dịch Cánh Đồng Chum năm 1971, chiến dịch Quảng Trị năm 1972...

< Từ cửa hang nhìn xuống, phía xa xa là bản Hà bình yên.

Mặc dù gặp muôn vàn khó khăn gian khổ, hy sinh mất mát, nhưng với tinh thần “Tất cả cho chỉ huy chiến đấu giành thắng lợi”, “Tim còn đập mạch máu thông tin còn thông suốt”, cán bộ, chiến sĩ Trạm Cơ vụ A69 vẫn kiên cường bám trụ để làm nhiệm vụ.

Và trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt đó đã xuất hiện nhiều tấm gương sáng thà hy sinh tất cả nhưng nhất định không để mạch máu thông tin gián đoạn.

Để tri ân các liệt sĩ đã hy sinh anh dũng tại hang Lèn Hà ở bản Hà, UBND tỉnh Quảng Bình đã đầu tư 1,1 tỷ đồng xây dựng hơn 1,5km đường vào khu di tích lịch sử này. Trung đoàn 134 thuộc binh chủng Thông tin liên lạc cũng huy động cán bộ, chiến sĩ đầu tư 300 triệu đồng xây dựng một số hạng mục công trình tại khu di tích gồm: bia tưởng niệm ghi tên 13 liệt sĩ, bậc đá lên bia tưởng niệm, biển chỉ dẫn vào khu di tích.

Dọc đường Trường Sơn huyền thoại, chứng tích hào hùng của xã Thanh Hóa vẫn được người dân hương khói. Mỗi mùa thu hoạch mừng gạo mới, bà con thường đưa cơm trắng lên cúng viếng mời các o, các chú, bởi họ đã là người thân của người dân trong vùng suốt 40 năm qua.
Xem thêm >

Nguồn Quảng Bình - Ẩn tích thời gian - 2009
Du lịch, GO!