Trở về ATK Định Hoá (vùng núi du lịch Thái Nguyên) lần này đang rộ mùa cau trổ hoa. Không gian ngan ngát hương cau. Người ở phố rất khó về. Núi níu chân bạn vượt qua đồi Khau Tý ở xã Điềm Mạc, hay dừng lại ở lán Tỉn Keo vùng Định Biên, rồi nhớ ghé qua thác Khuôn Tát.

< Vùng núi khu du lịch Thái Nguyên ở Định Hoá với những đồi chè bạt ngàn.

Lán Khuôn Tát nơi chiến khu xưa, in dấu chân Người giản dị, Bác Hồ áo nâu túi vải, ung dung yên ngựa lên ngàn hoạt động cách mạng. Người đem lại giang sơn nước Việt hôm nay, với rất nhiều ký ức lan toả trong lòng dân, khi bạn bước chậm ở thủ đô gió ngàn.

Bậc thang và ánh sáng

Nhà tưởng niệm Bác Hồ, phải leo 79 bậc, ghi dấu 79 mùa xuân tuổi Bác. Ngước sang phía bên kia lưng núi là những ngôi nhà vô cùng đơn sơ của một thời, các nhà hoạt động cách mạng Việt Nam vì nhân dân quên mình.

Rồi bạn xuống núi vào nhà bảo tàng, xem những kỷ vật chiến khu xưa, nhìn kỹ lại chiếc hom giỏ, chiếc túi bắt cá, tìm đọc những trang viết về kỷ vật của người Dao, Sán Chỉ... Từ nhà tưởng niệm thắp hương dâng Bác, đi xa hơn lên di tích Nà Mòn, rồi lên đồi Khau Tý, ghé qua làng Quặng ở Định Biên. Tràn ngập thủ đô gió ngàn là những vạt đồi chè và làng chè thẫm xanh dọc đường. Những ngôi nhà làm trà xanh thủ công còn xao bằng chân như diễn viên múa ở làng Đại Từ, làng Tân Cương vẫn còn.

Trà xanh móc câu, uống ngon và đêm về thì khó ngủ. Bỗng nhớ ngôi nhà sàn của đồng bào Tày Nùng ở lán Tỉn Keo. Mái lán đơn sơ, bảo tàng hiện vật thời hoạt động cách mạng, và câu hỏi như ánh sáng lan toả. Vì sao, những nhà hoạt động cách mạng vì dân năm xưa lại dám quên thân như vậy? Vì sao họ giản dị và khiêm nhường đến vậy? Nhìn và xem các hiện vật này ta thấy cha ông ta đã để lại một gia tài vô giá, thật trong sáng cho nhiều thế hệ. Đó là sự giản dị và sự cống hiến quên mình cho một lý tưởng: Sống sao cho khỏi xót xa ân hận.

Đặc sản thủ đô gió ngàn: 3G

Những lán Khuôn Tát ở Tỉn Keo, xóm Nà Lọm, nơi còn gọi chân đèo De. Đến bữa, nhớ ghé qua đèo De, ghé vào quán ăn bánh trứng kiến, thưởng thức gà đồi cơm lam, dùng trà móc câu thượng hạng. Đặc sản của thủ đô gió ngàn “ba gờ” là gà đồi, gạo nương, và gái đẹp. Những thôn nữ mắt huyền bít kín khăn đi hái chè trên núi. Họ còn biết thêu ren thổ cẩm và làm thuốc ngâm rượu bí truyền của vùng Tuyên Hoá xưa để lại.

Miền núi vùng Định Hoá vốn giáp với Tuyên Quang và Bắc Kạn. Những món ăn cũng lan toả như sông suối ngàn lau. Một bà cụ tên Na răng đen nhánh, dù ở tuổi ngoài 80 vẫn đợi con đi rũ tổ kiến về lấy trứng kiến làm bánh, cụ xào trứng kiến với lá kiệu thơm, rồi gói bánh nếp bọc ngoài một chiếc lá sung. Không phải tự nhiên lại gói bánh trứng kiến với lá sung, người làm bánh giải thích vì trứng kiến lạnh, ăn với lá sung là bình hoà.

Nếu muốn dùng xôi ngũ sắc với đủ tím xanh, vàng nghệ, đỏ gấc, chợ huyện vẫn bán sớm hôm cho khách đi ăn đường. Thái Nguyên còn nổi tiếng bánh trưng Bờ Đậu, hạt gạo và xôi đỗ rất bùi, rất ngọt, của miền Sơn Cẩm Cổ Lũng ăn một lần nhớ mãi, vì cái vị nửa rừng nửa núi nửa đồi của giếng thơi, của gió ngàn lá dong Na Rì tràn xuống.

Khó ngủ vì huyền thoại

Thái Nguyên vơi đầy những huyền thoại hồ Núi Cốc, nơi bạn chèo thuyền xem hai ngọn núi nuôi dê trên núi vắng, nghe chuyện của đôi tình nhân muôn thuở yêu nhau theo thời gian mộng mơ với cỏ cây. Còn bạn có muốn lật trang sử năm xưa, không cần mở sách, hãy một lần đặt chân vào đền Đuổm dâng lễ, nơi hai phủ thờ công chúa Diên Bình và Thiều Dung. Đền Đuổm là nơi tôn vinh vị tướng Dương Tự Minh, người có công chống quân xâm lược nhà Tống, giữ vững đường biên cương nước Việt. Công trạng này, thời đó được vua Lý Nhân Tông gả cho công chúa Diên Bình, rồi sau nữa còn được vua Lý Anh Tông gả công chúa Thiều Dung cho ông.

Đền Đuổm thờ vị tướng tài và hai công chúa, mùa nào du khách cũng dâng hương rất đông, nghe nói những chàng trai ghé đền Đuổm nhiều hơn phụ nữ, họ xin gì ở vị tướng Dương Tự Minh và hai bà Diên Bình, Thiều Dung mà thầm thì to nhỏ rất lâu. Lại nghe nói những người yêu nhau có mối tình tay ba trắc trở, họ lên đền Đuổm cầu xin thì chuyện tình lại xuôi chèo mát mái. Ngồi ở chân đền, nghe buôn chuyện tình của thiếu nữ hái chè với đại gia Z mà người đời thêu dệt như mưa. Thưởng trà đã khó ngủ là chuyện thường nhưng ở Thái Nguyên còn khó ngủ vì những huyền thoại phía ngoài đồi chè...

Du lịch Thái Nguyên nên biết:

– Lên đến Định Hoá, có thể quá giang lên Tuyên Quang và Bắc Kạn rong chơi vài ngày. Giá sàn, nhà nghỉ từ 250.000 – 400.000đ/ngày, xe trên quốc lộ rất tiện đường.
– Khách sạn ở Thái Nguyên giá 400.000 – 600.000đ/ngày đêm.
– Sản phẩm du lịch, các món ngon dễ ăn và rẻ.

Du lịch, GO! - Theo Hoàng Việt Hằng (SGTT), ảnh internet