Hà Giang có một sản vật độc đáo mà ít ai biết đến đó chính là mật ong bạc hà. Một thứ quà tặng mà bất cứ ai lên đây cũng muốn tìm mua bằng được.

Mật ong bạc hà lôi cuốn và làm say đắm lòng du khách không chỉ bởi vị ngọt đậm đà, êm dịu, thơm ngon, bổ dưỡng và mùi hương đặc biệt, mà hơn hết đó chính là thứ tinh tuý từ núi đá, cùng những hạt sương mai và vô vàn những khó nhọc của người Mông trên vùng cao nguyên đá.

Bạc hà là một loài cây dại, hoa có màu tím hồng, nở vào độ từ tháng 9 tới tháng 12 âm lịch, mùa hoa bạc hà nở rộ một màu rực rỡ như xua đi những cảm giác nặng lề, khô cằn và khắc nghiệt của miền đá dữ này cũng là lúc những bầy ong cao nguyên đá đua nhau đi lấy mật về tổ để chắt lọc ra từng giọt mật quý giá cho đời.

Từ lâu mật ong bạc hà đã được truyền tụng là một vị thuốc với những dược tính đặc biệt. Đó là khả năng bồi bổ sức khỏe, công dụng chữa các bệnh về hô hấp, đường tiêu hóa. Vị thơm, ngọt dịu hiếm có của loại mật ong này cũng có sức hút đặc biệt.

Mật ong bạc hà được người Mông ở cao nguyên đá sản xuất theo phương pháp truyền thống, chủ yếu lấy từ hoa bạc hà và một số loài hoa của các loại thảo mộc hoang dại. Mật ong bạc hà có màu xanh nhạt, pha lẫn chút màu vàng nhạt, khi thưởng thức có mùi thơm đặc trưng riêng, vị ngọt dịu mát và sánh đặc…là thứ mật thơm ngon hơn tất thảy những thứ mật ong khác mà tôi đã từng gặp. Có lẽ cũng chính vì vậy mà giá bán của mật ong bạc hà cũng cao hơn rất nhiều các loại mật ong khác. Hơn nữa, sản lượng mật ong bạc hà mỗi năm không nhiều, không bầy bán ở chợ như những thứ khác nên khó tìm mua thứ đặc sản độc đáo này.

Một tổ ong thông thường cho 3-5 lít mật. Tổ ong được mùa và thuộc loại to nhất chứa đến 10 lít. Mỗi người thợ nuôi ong mỗi mùa thu được đến hàng trăm lít mật. Để có được 1 kg mật quý báu đó, trung bình ong phải hút mật của 10 triệu bông hoa bạc hà. Có lẽ vì vậy với người Đồng Văn, chú ong mật nhỏ bé đã trở nên đáng yêu biết bao.

Nghề nuôi ong lấy mật của người Mông trên cao nguyên đá đã có từ nhiều đời nay, mỗi gia đình đều có vài ba tổ ong để nuôi lấy mật làm thuốc và làm bánh vào các dịp lễ Tết. Ngày nay, du lịch trên cao nguyên đá đang phát triển khởi sắc, mật ong bạc hà là thứ quà tặng độc đáo và hấp dẫn đối với nhiều du khách khi lên cao nguyên đá. Vì vậy, nhu cầu mua mật ong bạc hà ngày càng cao của khách du lịch đã mang lại những nguồn thu nhập đáng kể cho người Mông nơi đây.

Vào dịp này, khách xa đến chơi nhà thế nào cũng được gia chủ thết đãi một chầu ong non chấm với mật ong. Có lẽ đây là món ăn từ mật ong thú vị nhất.

Gia chủ bày cả một tấm ong non trên mặt chiếc mâm nhôm và một vò mật ong nguyên chất sóng sánh. Bạn cứ tự nhiên múc lấy mật cho vào chén rồi cầm con dao sắc cắt tầng ong non ra thành từng miếng như cắt bánh gatô, chấm vào mật. Ăn xong sẽ có cảm giác lâng lâng thèm ngủ, giống như say mật, nhưng chỉ cần ngủ một giấc là lại tươi tỉnh ngay.

Đã từ lâu người Hà Giang truyền tụng những đặc tính của mật ong bạc hà. Ngoài tác dụng bồi bổ sức khỏe, nó còn có công dụng chữa các bệnh đường hô hấp, tiêu hóa. Mới đây, người ta còn phát hiện thêm tính năng giảm béo phì, hồi hộp, có tác dụng sát trùng và chữa bỏng rất hiệu quả.

Đối với phụ nữ, mật ong bạc hà còn làm giảm nếp nhăn, làm mềm da, cho da dẻ hồng hào. Bằng ấy công dụng cho thấy mật ong bạc hà quả là vị thuốc quý của thiên nhiên.

Tuy nhiên, để sản vật đặc biệt thơm ngon, quý giá này được nhiều người biết đến và trở thành thương hiệu nổi tiếng cần có chiến lược phát triển, quảng bá, giới thiệu rộng rãi để du khách đến với cực bắc Hà Giang có thể mua mật ong bạc hà một cách dễ dàng hơn.

Du lịch, GO! - Tổng hợp từ báo Laodong, Tuoitre, internet