Nằm trên đường thiên lý Bắc-Nam, thành phố Đồng Hới thuộc tỉnh Quảng Bình, là nơi “eo” nhất trên bản đồ Việt Nam và nổi tiếng với hệ thống hang động đẹp nhất nước.

Nếu cách đây khoảng 10 năm, Đồng Hới chỉ là trạm dừng chân cho du khách nghỉ lại một đêm để sáng hôm sau đi thăm Phong Nha - Kẻ Bàng, thì hôm nay, Đồng Hới được biết đến là một địa chỉ du lịch được nhiều người ưa thích.

Thành phố Đồng Hới nằm bên sông Nhật Lệ, ngoài hàng chục cây số bờ biển thơ mộng với những bãi tắm êm ả, nước trong xanh, nơi đây còn có nhiều di tích lịch sử thu hút nhiều khách tham quan.

< Nhà thờ Tam Tòa.

Sáng sớm, khách có thể tản bộ trên con đường dọc bờ sông. Thành phố yên tĩnh đến độ có thể nghe được tiếng sóng vỗ nhẹ vào bờ. Bên kia sông là bán đảo Bảo Ninh xanh rợp bóng dừa. Phóng tầm mắt về phía cửa biển, khách sẽ thỏa sức ngắm những chiếc ghe trôi chậm trên mặt sông và mặt trời từ từ nhô lên từ phía xa.

Tại công viên trung tâm thành phố có di tích nhà thờ Tam Tòa chỉ còn lại tháp chuông, trên đỉnh tháp là những nhánh cây khô và bầy chim sẻ bay lượn. Nhà thờ Tam Tòa được xây dựng vào năm 1886, tài liệu ghi lại rằng, nhà thơ Hàn Mặc Tử từng được rửa tội tại đây vào năm 1912. Trong chiến tranh từ năm 1964 đến 1972, nhà thờ bị đánh sập, chỉ còn lại tháp chuông, thị xã Đồng Hới khi đó cũng bị san phẳng.

< Tượng đài mẹ Suốt.

Nếu tiếp tục đi về phía mặt trời, bước chân du khách sẽ đến vùng cửa sông, nơi giao hòa giữa hai dòng nước, khung cảnh khá đẹp và thơ mộng. Hết vùng cửa sông là đến bờ biển chạy dài. Khách sạn khu vực này dành cho khách nghỉ dưỡng, tắm biển. Hàng loạt dịch vụ vui chơi, giải trí trên biển cùng những món ăn đặc sản luôn sẵn sàng phục vụ du khách. Biển Đồng Hới đẹp hoang sơ với rừng dương xù xì, trên bờ cát đầy dây muống biển ngang dọc với màu hoa tím, vàng, tạo thành những bức tranh đẹp mắt. Vùng biển này khá lặng sóng nên du khách có thể tắm cả ngày không chán.

< Quảng Bình Quan - một biểu tượng đặc trưng của Đồng Hới.

Nếu đi về phía ngược lại, cũng theo đường bờ kè, khách sẽ đến chợ Đồng Hới bên bờ sông. Sát bên chợ là bến cá với ghe thuyền tấp nập. Hải sản từ đây đưa lên bờ cung cấp cho thành phố. Đây cũng là nơi có tượng đài mẹ Suốt nổi tiếng.

Khách có thể bắt xe ôm với giá khá rẻ để khám phá một phía khác của Đồng Hới. Đầu tiên là Quảng Bình Quan - một biểu tượng đặc trưng của thành phố.

< "Quảng Bình Quan nhỏ".

Xưa kia đây là một chốt trên đường kinh lý Bắc - Nam, một trong ba cửa ải của hệ thống lũy thầy do Đào Duy Từ hiến kế và chỉ huy xây đắp vào năm 1631. Năm Minh Mạng thứ 6 (1825) công trình này được xây lại bằng gạch đá, năm 1961 được tu sửa lại. Ngoài ra còn một cổng thành nữa mà người dân địa phương gọi là "Quảng Bình Quan nhỏ" cũng nằm trong thành phố.

Khách cũng có thể thấy được di tích thành Đồng Hới, một bộ phận nằm trong tổng thể các di tích quân sự của Đồng Hới vào thời kỳ Trịnh - Nguyễn phân tranh. Di tích này hiện chỉ còn một số đoạn ngắn, có hào nước xung quanh thành theo kiến trúc thành cổ.

< Di tích thành Đồng Hới.

Một nơi nữa trong thành phố khách khó có thể bỏ qua là Bàu Tró. Nhìn trên bản đồ Google, Bàu Tró nổi rõ một màu xanh giữa lòng thành phố và rất gần với biển. Đây là hồ nước tự nhiên, cung cấp nước ngọt cho thành phố Đồng Hới và vùng lân cận với trữ lượng nước gần chục triệu mét khối. Nguồn nước này được khép kín giữa lòng động cát vàng, chỉ cách biển Đồng Hới và vùng cửa sông khoảng một cây số. Người địa phương cho rằng thiên nhiên đã ưu ái chắt lọc và ban tặng cho họ một nguồn nước quý giá mà không nơi nào có được.


< Bàu Tró.

Từ thời Pháp thuộc, người Pháp đã đặt máy bơm dẫn nước vào thị xã Đồng Hới. Dù mùa nắng, thời tiết có khô hạn đến đâu, hồ cũng luôn đầy nước. Cảnh quan Bàu Tró khá đẹp, bao quanh hồ là rừng cây xanh, tạo nên khung cảnh lãng mạn, thật tĩnh lặng và u tịch.

Bàu Tró còn là di tích khảo cổ học được phát hiện sớm nhất trong khu vực và văn hóa Bàu Tró được gọi chung cho nền văn hóa hậu kỳ đồ đá mới vùng ven biển từ Nghệ An đến Thừa Thiên - Huế. Người ta đã tìm thấy ở đây những cổ vật có niên đại 5.000 năm.
Nhiều người đến Đồng Hới đã cảm nhận đây là vùng đất đẹp, quá nên thơ, điểm đến hấp dẫn chinh phục nhiều du khách yêu thích thưởng  ngoạn, khám phá những danh thắng đẹp của Việt Nam.

Du lịch, GO! - Theo Bình An (PNO)