Từ thị xã Hà Giang đi theo quốc lộ 4C khoảng 46km về phía Bắc, bạn sẽ bắt gặp một thung lũng tuyệt đẹp - đó chính là thung lũng Tam Sơn cùng thị trấn Tam Sơn.

Đây là trung tâm của huyện Quản Bạ - huyện biên giới phía Bắc của tỉnh Hà Giang, có độ cao trung bình 1.000m so với mực nước biển.

Cũng như nhiều huyện vùng cao khác của tỉnh Hà Giang, Quản Bạ có địa hình phức tạp, nhiều núi cao, vực sâu, nhiều sông suối chia cắt... Quản Bạ cũng là huyện tập trung nhiều dân tộc sinh sống với 14 dân tộc anh em. Thiên nhiên ưu đãi cho Quản Bạ nhiều thắng cảnh, mà thung lũng Tam Sơn là tiêu biểu nhất.

Điều kỳ diệu mà tạo hóa đã ban tặng cho Tam Sơn chính là 2 quả núi kế nhau có hình dáng như bộ ngực căng tròn của người con gái, được gọi là Núi Đôi hay Núi Cô Tiên. Núi Đôi, cùng với 3 ngọn núi (Tam Sơn) trong lòng thung lũng được hình thành từ quá trình vận động tạo sơn của thềm lục địa vỏ trái đất, sự đứt gẫy của các khối núi đá vôi cách đây khoảng 400 triệu năm.

Đây là nơi chuyển tiếp giữa địa tầng đá vôi với núi đất. Hai ngọn núi có chu vi gần 1.000m, và có diện tích khoảng 3,6 ha. Núi Đôi cùng Tam Sơn còn gắn liền với những câu chuyện truyền thuyết đầy khát vọng và nhân văn của người dân nơi đây.

Anh ngước nhìn lên hai dốc núi
Hàng thông, bờ cỏ, con đường quen
Nắng lụi bỗng dưng mờ bóng khói
Núi vẫn đôi mà anh mất em.
(Núi Đôi - Vũ Cao)
Ngày 15/01/2010, huyện Quản Bạ và người dân Tam Sơn đã vinh dự đón nhận bằng xếp hạng di tích Quốc gia danh lam thắng cảnh Núi Đôi, do Bộ Văn hóa, Thể Thao & Du Lịch trao, bởi những giá trị cảnh quan thiên nhiên, địa chất và lịch sử văn hóa.

Đến với Tam Sơn, bạn sẽ cảm nhận được một không gian thanh bình, cũng là nơi vẻ đẹp tự nhiên hòa quyện với vẻ đẹp cuộc sống con người nơi đây./.

Tổng hợp