Một trong số tác nhân gây phiền toái cho các cuộc du lịch nhiều khi lại là những con vật nhỏ bé, như muỗi, côn trùng... Chúng gây khó chịu, mất vui, thậm chí có thể gây hại cho sức khỏe.

Du khách và ngay cả các hướng dẫn viên cần biết để phòng tránh và gây ấn tượng cho khách của bạn. Xin tham khảo một số “chiêu” phòng bị dưới đây.

Phòng tránh:

- Thoa các loại thuốc chống phòng ngừa như kem thoa Soffell (chống muỗi), thuốc DEP bôi xung quanh vớ và giày (chống vắt), CHUCHUBABY (chống côn trùng). Có thể mang theo một chai nước muối pha loãng và thoa vào chân. Khi bị vắt, đỉa cắn dùng nước muối nhỏ vào để côn trùng sẽ nhả ra lại sát trùng được vết cắn.

- Mặc quần dài, mang giày cao hơn mắt cá chân. Khi phải sinh hoạt trong một vùng có nhiều bọ chét, dĩ nhiên nên mặc y phục càng kín càng tốt để tránh bị chúng tấn công. Những côn trùng này có hàm răng ngắn nên không thể cắn xuyên qua quần áo như muỗi được.

- Có loại tất chống vắt bán ở các cửa hàng phục trang du lịch, bạn hãy thử dùng. Khi hạ trại nghỉ ngơi, tránh các chỗ ẩm ướt, gỗ mục vì đó là nơi trú ngụ  ưa thích của bọ cạp, rết, vắt, đỉa. Tại các vùng cỏ thì phải đề phòng bọ chét, ve, rệp. Kiểm tra xem có bọ chét hay không bằng cách quệt một mảnh vải trắng qua đám cỏ: nếu có thì bọ chét sẽ bám vào vải.

- Uống thuốc B1 (Thiamine Hydrochloride) trước khi đi du lịch, da bạn sẽ tiết ra mùi thuốc khiến nhiều loại côn trùng lãng tránh. Đây là dạng thuốc bổ bán tự do ở các tiệm thuốc tây. Dùng theo liều lượng hướng dẫn trên nhãn hiệu.

- Thuốc tẩy quần áo (chlorine) thường tiết ra mùi làm cho các côn trùng không dám đến gần. Nếu bạn ngâm mình 15 phút trong bồn nước có pha khoảng nửa lon sữa bò thuốc tẩy thì côn trùng sẽ không dám tấn công bạn trong nhiều giờ. Các hồ bơi thường cũng được sát trùng bằng chlorine, bạn có thể ngâm trong hồ bơi trước khi khởi hành chuyến dã ngoại ngoài trời.

- Uống chất kẽm (zinc) với liều lượng 60mg mỗi ngày - sau một tháng: người bạn sẽ có khả năng chống không cho côn trùng đến gần. Nếu tiếp tục uống chất này, bạn không bao giờ còn sợ ruồi muỗi nữa.

- Con bù mắt hay mù mắt thì miền biển nào cũng có nhưng tháng 6, 7 dương lịch có nhiều. Tùy vùng miền: con vật nhỏ xíu này có thể gây vết ngứa từ một vài ngày đến hàng tuần. Bạn uống B1 để phòng, hoạt động chân tay nhiều nơi mép biển vì mù mắt hiện diện nhiều nhất nơi này.

Khi đã bị cắn, chích rồi:

- Khi bị các con vật có nọc độc đốt như ruồi vàng, bọ cạp: Dùng lửa dí vào côn trùng để chúng tự rút ngòi ra. Nếu vội vã dứt chúng, ngòi có thể vẫn cắm vào da thịt, lúc đó phải dùng nhíp gắp ra.

- Nếu đi rừng mà bạn bị vắt đốt nhưng không mang theo thuốc đặc trị, muối... để rứt vắt ra khỏi cơ thể thì bạn có thể dùng nước bọt cho vào chỗ vặt đang bám: chúng sẽ sợ mà buông ra. Nước bọt cũng sẽ giúp máu bạn đông lại, tránh trường hợp máu ở vết cắn bị chất Hirudin của vắt làm chảy liên tục.

- Để giảm nguy cơ lây các bệnh truyền nhiễm khi bị côn trùng cắn: bạn nên sát trùng vết chích bằng cách rửa kỹ bằng xà bông rồi thoa alcol hoặc các loại thuốc sát trùng khác có bán tại các nhà thuốc tây.

- Sứa có nhiều trong tháng 5 ~ 6 âm lịch do đúng hướng gió biển dạt vào, các tháng khác ít gặp. Trị vết ngứa của sứa bằng giấm ăn hay vò lá cây muống biển (cây này hay mọc dại trên bờ biển, lá dày, tròn, có hoa màu xanh tím) chà nhẹ nên vết cắn.

- Lá Nha Đam nếu có: bạn vò lấy nước xức vào vết chích sẽ giảm ngứa khi bị Mù mắt cắn.

- Một viên Aspirin nghiền nát trộn với một vài giọt nước và đắp lên vết chích côn trùng sẽ làm nơi ấy không bị nổi mận và giảm ngứa. Cũng có thể thấm ướt chỗ bị chích rồi chà viên aspirin lên đó.

- Những cách giảm ngứa khác khi bị côn trùng chích như: Dùng nước đá đặt lên vết chích chừng 5 phút - Trộn một ít bột nổi (baking soda) vào nước rồi thấm vào bông gòn, khăn giấy rồi đắp lên vết chích từ mười đến hai mươi phút.

- Xoa dịu vết ngứa bằng thuốc chống dị ứng có đề chữ Antihistamine trên nhân hiệu. Loại này thường dùng trị sổ mũi - nghẹt mũi, bán không cần toa tại bất cứ nhà thuốc tây nào.

Chống Bọ chét, rận:

Các loại bọ chét, rận rệp thường hoạt động mạnh vào mùa hè, nhất là khoảng tháng sáu, tháng bảy. Khi bạn đi vào những khu cỏ rậm, cây cối nhiều. Thường thì chúng sống ký sinh trên thú vật, ít khi bám vào hút máu người nhưng chuyện này vẫn có thể xảy ra nếu bạn thường tiếp xúc với loài vật. Những chỗ đi cắm trại có nhiều cỏ rậm rạp cũng là môi trường sinh sống của côn trùng loại này hoặc những loài tương tự nhưng chỉ chuyên sống trong cỏ. Chúng không biết phân biệt đâu là chó mèo hay người, khi những con vật này bị đói thì chúng sẽ bám vào bất cứ động vật gì có thể hút máu được.

Một miếng vải trắng cột vào đầu một sợi dây và kéo miếng vải này qua vùng cỏ bạn nghĩ là có bọ chét. Khi vùng cỏ hay bụi rậm này có sự hiện diện của chúng, chúng sẽ bám vào mảnh vải trắng này và dĩ nhiên là bạn không nên cắm trại nơi đây. Khi bị những côn trùng này cắn, bạn nên:

Lấy chúng ra: Các côn trùng hút máu nhỏ này có hàm răng rất cứng bấu vào da thịt rất bền bỉ. Khi bạn nắm chúng kéo ra, thường chỉ bứt được thân hình của chúng, hàm răng vẫn còn bấu chặt vào da thịt của bạn. Hàm răng này dĩ nhiên không còn hút máu bạn được nữa, nhưng nó có thể gây ra sự nhiễm trùng hoặc những biến chứng tai hại khác. Vì thế, khi bọ chét hay rận, rệp cắn, bạn nên nắm kéo chúng thật từ từ ra khỏi vết cắn. Làm như thế chúng có thì giờ nhả vết cắn ra.

Lửa có tác dụng hữu hiệu nhất trong việc bắt các côn trùng này phải nhả ra. Dùng một cây nhang, một điếu thuốc cháy dở hơ vào chúng, cẩn thận kẻo bị phỏng. Sức nóng sẽ buộc chúng nhả ra và rơi xuống đất. Bạn cũng có thể dùng các chất như alcol, xăng, dầu nóng... nhỏ một giọt vào chúng, chúng sẽ tự động nhả ra. Những chất này có tác dụng chậm hơn lửa, và thường cần khoảng 5 phút.
Chống nhiễm trùng và ngứa xem phần trên.

Tổng hợp
ĐGD